ဗုဒၶဘုရားရွင္ ညႊန္ျပေတာ္မူေသာ အသက္ရွည္ေၾကာင္း နည္းလမ္းေကာင္းမ်ား

လူ႔ဘ၀ကို ရရွိလာၾကေသာ လူသားတိုင္းပင္ အသက္ရွည္လိုၾကသည္။ အသက္ရွည္ရာရွည္ေၾကာင္း နည္းလမ္းေကာင္းမ်ားကို ရွာေဖြလိုက္နာၾကသည္။ အသက္ရွည္ရာရွည္ေၾကာင္း အစာအားဟာရမ်ားႏွင့္ ေဆး၀ါးမ်ားကို မွီ၀ဲသံုးေဆာင္ၾကသည္။

ဤသို႔ အသက္ရွည္လိုသည္မွာ သဘာ၀ပင္ ျဖစ္သည္။ အသက္ရွည္မွပင္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔သည္ မိမိအက်ိဳးအတြက္လည္းေကာင္း။ အမ်ားအက်ိဳးအတြက္ လည္းေကာင္း။ ႏွစ္ပရိေစၧာဒရွည္ၾကာစြာ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မည္။ ေကာင္းမႈကုသိုလ္မ်ားကို ေကာင္းစြာ အားပါးတရ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မည္။ လူ႔ဘ၀ တိုးတက္ရာတိုးတက္ေၾကာင္း လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ားကိုလည္း ေကာင္းစြာေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေပမည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶျမတ္စြာသခင္၏ အသက္ရွည္ရာရွည္ေၾကာင္း နည္းလမ္းေကာင္းမ်ားကို တင္ျပလိုပါသည္။ ဘုရားရွင္သည္ လူ႔ဘ၀၌ အသက္ရွည္ေၾကာင္းတရား ငါးပါးကို ပဥၥမအဂၤုတၱရပါဠိေတာ္ ဂိလာန၀ဂ္၌ ထုတ္ေဖာ္ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။

ဗုဒၶဘုရားရွင္က အသက္ရွည္စြာ ေနထိုင္ႏိုင္ရန္အတြက္ ပထမအခ်က္မွာ

သပၸါယကာရီ ေဟာတိ=ဟူ၍ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။

ဆိုလိုရင္း အနက္အဓိပၸါယမွာ မိမိခႏၶာကိုယ္ႏွင့္ မသင့္ေလ်ာ္ေသာ အစားအစာ၊ အေနအထိုင္၊ အေအးအပူ၊ ဥတုရာဦမ်ားကို ေရွာင္ၾကဥ္ရမည္။ သင့္ေလ်ာ္ေသာ အစားအစာ၊ အေနအထိုင္၊ အေအးအပူ၊ ရာသီဥတုမ်ားကို မွီ၀ဲသံုးေဆာင္ ျပဳလုပ္ ေနထိုင္ရမည္ဟူ၍ ဆိုလိုသည္။

ထို႔ေနာက္ ဘုရားရွင္က ဒုတိယအခ်က္အေနနဲ႔

သပၸါယမတၱံ ဇာနာတိ=ဟူ၍ ေဟာၾကားေတာ္မူသည္။

ဆိုလိုရင္း အနက္အဓိပၸါယ္မွာ=သင့္ေလ်ာ္ေသာ အစားအစာ၊ အေနအထိုင္၊ အေအးအပူ၊ ဥတုရာသီမ်ားကို မွီ၀ဲသံုးေဆာင္ျပဳလုပ္ရာတြင္လည္း မိမိခႏၶာကိုယ္ႏွင့္ မွ်တရံု အတိုင္းအရွည္ပမာဏကို သိ၍ မီွ၀ဲသံုးေဆာင္ ျပဳလုပ္ေနထိုင္ရမည္ဟူ၍ ျဖစ္သည္။

ထို႔ေနာက္ တတိယအခ်က္အေနျဖင့္ ဗုဒၶဘုရားရွင္က ပရိဏတေဘာဇီ စ ေဟာတိ=ဟူ၍ ေဟာၾကားေတာ္မူသည္။

ဆိုလိုရင္း အနက္အဓိပၸါယ္မွာ=အစားအစာမ်ားကို မွီ၀ဲသံုးေဆာင္ေသာအခါ ေၾကခဲက်က္ခဲေသာ အစာၾကမ္းမ်ားကို ေရွာင္ႏိုင္သမွ် ေရွာင္၍ ေၾကလြတ္က်က္လြယ္ေသာ အစားအစာတို႔ကို မွီ၀ဲသံုးေဆာင္ရမည္ဟူ၍ ျဖစ္သည္။

စတုတၳအခ်က္အေနျဖင့္ ဗုဒၶဘုရားရွင္က သီလ၀ါ စ=ဟူ၍ ေဟာၾကားေတာ္မူသည္။

ဆိုလိုရင္းအနက္အဓိပၸါယ္မွာ=သူ႔အသက္ မသတ္ျခင္း၊ သူ႔ဥစၥာ မခိုးျခင္း။ သူတပါး သားသမီးမ်ားကို မလြန္က်ဴးမဖ်က္ဆီးျခင္း။ လိမ္ညာ၍ မေျပာျခင္း။ အရက္ေသစာ မေသာက္စားျခင္း။ စေသာ အက်င့္သီလႏွင့္ ျပည့္စံုရမည္ဟူ၍ ျဖစ္သည္။

ပဥၥမအခ်က္အေနျဖင့္ ဗုဒၶဘုရားရွင္က ကလ်ာဏ မိေတၱာ စ=ဟူ၍ ေဟာၾကားေတာ္မူသည္။

ဆိုလိုရင္း အနက္အဓိပၸါယ္မွာ=စိတ္ႏွလံုးကို ခ်မ္းေျမ့ေစတတ္ေသာ မိတ္ေကာင္း ေဆြေကာင္း သားေကာင္း သမီးေကာင္း လင္ေယာကိ်ားေကာင္း ဇနီးေကာင္းမ်ာၚႏွင့္ ျပည့္စံုရမည္။ အတူတကြ ေနထိုင္ရမည္ဟူ၍ ျဖစ္သည္။

ထို႔ျပင္ ဗုဒၶဘုရားရွင္က အသက္ရွည္ေၾကာင္း ကုသိုလ္ ၆-မ်ိဳးကိုလည္း ျပဳၾကရန္ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။

မဟာ၀ဂ္ပါဠိေတာ္၌ အထင္အရွား ပါရွိသည္။ ယင္းတို႔မွာ-

(၁) ပရိသာ၀နဒါန=ေရစစ္အလွဴ

(၂) အာ၀ါသဒါန=ဇရပ္၊ တန္ေဆာင္း၊ ဂူေက်ာင္းမ႑ပ္ အလွဴ

(၃) ဂိလာန၀တၳဳဒါန=သူနားတို႔အား ေဆးေပးအပ္ လွဴဒါန္းျခင္းအလွဴ

(၄) ဇိဏၰကာ၀ါသ ပဋိသခၤရဏဒါန=ပ်က္စီးယိုယြင္းေနေသာ ေစတီ၊ တန္ေေဆာင္း၊ ေက်ာင္း၊ ဇရပ္၊ တံတားတို႔ကို ျပင္ဆင္ေဆာက္လုပ္မႈ အလွဳ

(၅) ဇီ၀ိတဒါန=သတၱ၀ါတို႔ကို အသက္ကယ္ျခင္း၊ ေဘးမဲ့ေပးလႊတ္ျခင္းအလွဴ

(၆) ပဥၥသီလ သမာဒါန=ငါးပါးသီလကို ခါး၀တ္ပုဆိုး၊ ထဘီကဲ့သို႔ ျမဲစြာေစာင့္ထိန္းမႈ ကုသိုလ္တို႔ ျဖစ္ေပသည္။

ဤကား ဗုဒၶဘုရားရွင္ ေဟာၾကားညႊန္ျပေတာ္မူေသာ အသက္ရွည္ရာရွည္ေၾကာင္း နည္းလမ္းေကာင္းမ်ားပင္ ျဖစ္သည္။ အလြန္အဖိုးထိုက္တန္လွသျဖင့္ အသက္ရွည္လိုသူတိုင္း က်င့္ၾကံပြားမ်ား အားထုတ္ေနထိုင္ႏိုင္ၾကေစရန္ တင္ျပအပ္ပါသည္။


( တနည္း ) အသက္ရွည္နည္း ၁၀-ခ်က္

အေမရိကန္ႏိုင္ငံရွိ လူမႈေရး ပညာရွင္မ်ားႏွင့္ ေဆးပညာရွင္မ်ား ပူးေပါင္း၍ အသက္ ၁၂၁-ႏွစ္၊ ၁၂၂-ႏွစ္ သက္ႀကီးရြယ္အိုမ်ားအား သုေတသနျပဳခဲ့ရာ က်န္းမာသက္ရွည္နည္း ၁၀-ခ်က္ကို ေတြ႔ရွိခဲ့သည္။

(၁) အိပ္ရာမွ ေစာေစာထျပီး လမ္းေလွ်ာက္ျခင္း။

(၂) နံနက္စာ မွန္မွန္ စားသံုးျခင္း။

(၃) နံနက္ေစာေစာ ေရမ်ားမ်ား ေသာက္ျခင္း။

(၄) ေန႔လယ္ေန႔ခင္း ၁၅-မိနစ္၊ သို႔မဟုတ္ နာရီ၀က္ နားျပီးေနာက္ အျငိမ္မေနဘဲ အလုပ္ရွာလုပ္ျခင္း။

ဥပမာ-ေရခပ္ျခင္း၊ စာေရးစာဖတ္ျခင္း။

(၅) ညေနစာ ညစာ ေလွ်ာ့စားျခင္း။

(၆) ေရကူးျခင္း၊ စက္ဘီးစိီးျခင္း၊ ေတာလမ္းခရီး ေလွ်ာက္သြားျခင္း၊ ေတာေတာင္ေရေျမ သဘာ၀ရႈခင္း ခံစားျခင္း။

(၇) သူတပါးကိစၥ၊ ရပ္ေရးရြာေရးကိစၥရပ္မ်ားကို စိတ္အားထက္သန္စြာ အက်ိဳးေဆာင္ရြက္ျခင္း။

(၈) တေယာက္နည္းမေနဘဲ ၀ိုင္းဖြဲ႔ရယ္ေမာ စကားေျပာျခင္း၊ သီခ်င္းဆိုျခင္း၊ ပူပင္ေသာကကို ဖယ္ထုတ္ျပီး ေပ်ာ္ေပ်ာ္ေနျခင္း။

(၉) ကိုယ္ကာယ ေလ့က်င့္မႈ၊ လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို မျပင္းမထန္ ေန႔စဥ္မွန္မွန္ လုပ္ေဆာင္ျခင္း။

(၁၀) သူတပါးအေပၚ ဘယ္ေတာ့မွ မေကာင္းမၾကံဘဲ ရန္သူမိတ္ေဆြအားလံုးအတြက္ ဆုေတာင္းေမတၱာပို႔သျခင္း။


( Health Digest ဂ်ာနယ္ (၁၇-၃-၂၀၀၄) ေကတီေအာင္သိန္း (ရန္ကုန္တကၠသိုလ္) ၏ က်န္းမာအသက္ရွည္နည္း လွ်ိဳ႔၀ွက္ခ်က္ (၁၀) ခ်က္မွ )

Do we stay in a Heavenly realm forever? Is Heaven the ultimate goal?

Beings who have done much good and accumulated much positive kamma may be reborn in a Heavenly realm. If one is not yet able to achieve Nibbana, the Buddha encouraged all of us to lead upright and virtuous lives in order for us to be reborn in a Higher realm, and more importantly to protect ourselves from rebirth in a Lower realm.

While existence in a Heavenly realm may be for an extremely long time, it is still not forever. Beings in such realms will also eventually pass away and be reborn once their positive kamma has been exhausted.

As such, Buddhists do not consider rebirth in a Heavenly realm to be the ultimate goal. For most Buddhists, the ultimate objective would be to attain Nibbana.

It is said that Nanda, the Buddha's half-brother, was discontented and told the Buddha he wanted to give up the holy life. The Buddha then brought him to one of the Heavenly realms and showed him all its delights. The Buddha promised him that he would be able to enjoy all these delights if he practiced the Dhamma well. This inspired Nanda and he practiced very hard so that he could be reborn in that heavenly realm.

While practicing, Nanda gradually realized that Nibbana is a far greater happiness than being in Heaven, and he then released the Buddha from his earlier promise.

What if we have already done many bad things? Can we ask the Buddha to forgive us?

The Buddha is considered our Teacher and not someone that we pray to for forgiveness. Buddhists do not believe in any external agencies that we must ask forgiveness from, or worship for salvation.

If Buddhists were to ask for forgiveness, it would be to the person that we wronged, and not to a third party or external agency. If it were not possible to be forgiven by the person we wronged or to make amends, then we should let the matter go, learn from it and forgive ourselves, of course provided that we are sincere about it.

The Buddha teaches us that we are each responsible for our own actions, and that we are each capable of shaping our own destinies. We should thus consider carefully before doing anything wrong, and instead try to do right at all times.

If you are unsure whether an action is right or wrong, you can apply this simple rule of thumb as taught by the Buddha : if the action harms either yourself or another, or both; then avoid doing that action. If not, then go right on ahead!

Abraham Lincoln :


"When I do good, I feel good.


When I do bad, I feel bad.


That's my religion."

The Buddhist Texts

The Buddhist Texts

The Teachings of the Buddha, known also as the Dhamma, were collated into three separate sets of books. These books are collectively known as the Tipitaka. The total amount of material is vast and is estimated to be more than twice that of the Encyclopaedia Britannica.

Although some changes and revisions in the Tipitaka are inevitable over the 2,500 years or so it has been in existence, it is estimated that up to 90% of the Teachings remain unaltered. This is because when it was recited, it was done so with several hundred monks reciting together at the same time. When it was finally committed to writing around 80 BC, large groups of monks also undertook this task in unison. This made changing or altering the Tipitaka very difficult. Reproductions of the original texts survive today and are well preserved in Sri Lanka.

The Sutta Pitaka

Subdivided into five separate collections, the Sutta Pitaka contains all of the Buddha's discourses as well as several from his most senior disciples. The Buddha was extremely successful in his Teachings as he used the language of the common people, which is called Pali.

He adapted the manner and style of His discourses such that he used simpler concepts for the ordinary folk, and more complex ideas for educated and intellectual audiences. He taught everyone from peasants to kings.

The Teachings range from guidelines for individual behaviour to highly sophisticated commentaries on politics and social philosophy. They are pragmatic and readily applicable to daily life. And despite being taught more than 2,500 years ago, His Teachings are still very much pertinent today.


The Vinaya Pitaka

Also divided into five books, the Vinaya Pitaka lays down the rules and guidelines for the Sangha or the community of monks and nuns. With every monk and nun having equal rights, the Sangha is possibly the earliest form of a democratically governed organization still functioning today.

The Abhidhamma Pitaka

Known as the Higher Teachings of the Buddha, the Abhidhamma Pitaka is a monumental and extremely complex and sophisticated approach to the Dhamma. It contains the Buddhist doctrines arranged and classified in a highly systematic set of seven books.

Although traditionally attributed to the Buddha, many commentators now regard the Abhidhamma as the work of later scholar monks who distilled the Teachings of the Buddha into this amazing set of documents.

It deals with the concepts of existence and reality. It analyzes the human thought processes and examines the constituents of mind and matter. Many of its concepts relating to reality and perception have anticipated the works of modern thinkers and scientists.

သခ်ႋဳင္းေလးတခုရဲ႔ အုတ္ဂူေလးမွာ ေရးထားသည့္စာ

သခ်ႋဳင္းေလးတခုရဲ႔ အုတ္ဂူေလးမွာ ေရးထားသည့္စာ

Remember friends, as you pass by, as you are now,

so once were I, as I am now.

So You must be prepared yourselves and follow me'



မိတ္ေဆြ၊ ငါ့အနားက ျဖတ္သြားတဲ့အခါ သတိျပဳလိုက္စမ္းပါ။

ငါလည္းပဲ တခါတုန္းက မင္းလိုပဲ အသက္ရွင္ခဲ့ဖူးတာပါပဲ။

မင္းလည္းပဲ တေန႔က်ရင္ အခု ငါ့လို ျဖစ္လာမွာပါ။

ျပင္ဆင္စရာရွိသမွ် ျပင္ဆင္ျပီးရင္ ငါ့ေနာက္လိုက္ခဲ့ေပါ့။

ေနမ၀င္ခင္ ရိကၡာျပင္ပါ။ ( အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱ )။



အထက္ပါ သံေ၀ဂစာကို ရန္ကုန္ျမိဳ႔ ေရေ၀းသုႆာန္ရွိ နားေရးခန္းမတြင္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ ဖတ္ရႈခဲ့ရသည္။ အခန္းထိပ္တြင္ ကြယ္လြန္သူ၏ ရုပ္ကလာပ္ကို ျပင္ဆင္ထားသည္။ အခန္းတြင္း၌လည္း အသုဘရႈသူမ်ား ၀ိုင္း၀န္းထိုင္ေနၾကသည္။ ထိုအခန္းရွိ ရုပ္ကလာပ္အနီး နံရံေပၚတြင္ ဤသံေ၀ဂစာကို အမ်ားသူငါ ဖတ္ရႈဆင္ျခင္ ႏိုင္ရန္ စာလံုးႀကီးမ်ားျဖင့္ ေရးထားသည္။ အသုဘရႈသူအားလံုးလိုလိုပင္ ဖတ္ရႈဆင္ျခင္မိၾကေပလိမ့္မည္။

အလြန္ထိမိေသာ သံေ၀ဂစာကေလး ျဖစ္သည္။အထူးသံေ၀ဂ ရရွိသျဖင့္ ထိုစာကို ကူးယူကာ အမ်ားသူငါ ဖတ္ရႈဆင္ျခင္ႏိုင္ရန္ ဒါနသံေ၀ဂျပဳထားျခင္းျဖစ္သည္။ အလြန္တန္ဖိုးရွိသည့္ ေကာင္းမႈပင္တည္း။

ဤသံေ၀ဂစာကို ကၽြႏ္ုပ္တို႔ ဖတ္ရႈကာ အမ်ိဳးမ်ိဳး ဆင္ျခင္မိသည္။ ဗုဒၶဘုရားရွင္၏ တရားေတာ္အရ ေသျခင္းအေၾuာင္း ေလးပါးရွိသည္။ ယင္းတို႔မွာ-

၁။ အသက္တမ္းကုန္၍ ေသျခင္း။

၂။ ကံအစြမ္းကုန္၍ ေသျခင္း။

၃။ အသက္တမ္း ကံအစြမ္း ၂-မ်ိဳးကုန္၍ ေသျခင္း။

၄။ ဥပေစၧဒကကံေၾကာင့္ ေသျခင္းတို႔ ျဖစ္သည္။

ဥပမာ-

ဆီမီးျငိမ္းရာ၌ -

၁။ ဆီကုန္ျခင္း။

၂။ မီးစာကုန္ျခင္း။

၃။ ဆီႏွင့္မီးစာ ၂-မ်ိဳးလံုး ကုန္ျခင္း။

၄။ ဆီႏွင့္မီးစာ ရွိေသးပါေသာ္လည္း ေလျပင္းတိုက္ခတ္ျခင္း၊ သို႔မဟုတ္-တမင္ျငိမ္းသတ္ျခင္းဟူ၍ အေၾကာင္းေလးမ်ိဳး ရွိသကဲ့သို႔ ျဖစ္ေပသည္။
( ၁ )

သက္တမ္းကုန္ျခင္း ဆိုရာ၌-

ဘုရားရွင္လက္ထက္ေတာ္တြင္ အသက္တမ္း ၁၀၀-ဟုဆို၏။ ယခု ၇၅-ႏွစ္တမ္း ခန္႔မွန္းၾကသည္။ သင့္ေတာ္ရံု ကံပါလာသူတို႔သည္ သတ္မွတ္ထားအပ္ေသာ အသက္တမ္းကို မေက်ာ္လြန္ႏိုင္ ၾကေပ။ အလြန္ကံထူးသူတို႔သာ အသက္တမ္းကို ေက်ာ္လြန္ႏိုင္ၾကေပသည္။ ဘုရားလက္ထက္ေတာ္၌ အရွင္မဟာကႆပ၊ အရွင္အာနႏၵာ၊ ေက်ာင္းအမ ၀ိသာခါတို႔သည္ အသက္ ၁၂၀-ရွည္ၾက၏။ အရွင္ဗာကုလသည္ အသက္ ၁၆၀-ရွည္၏။ ထိုပုဂၢိဳလ္မ်ားကား အလြန္ကံထူးသူမ်ားတည္း။

ထိုသို႔ ကံအထူးလည္း မပါ။ ပါရွိေသာ သာမန္ေလာက္ကံကလည္း အသက္တမ္းကို ေက်ာ္လြန္ေအာင္ မေဆာင္ေတာ့ဘဲ ၇၅-ႏွစ္တမ္း၌ ၇၅-ႏွစ္ျပည့္၍ ေသရျခင္းကို အသက္တမ္းကုန္၍ ေသရျခင္းဟု ေခၚ၏။ မီးစာရွိေသးေသာ္လည္း ဆီကုန္၍ မီးျငိမ္းရျခင္းႏွင့္ တူ၏။

( ၂ )

ကံအစြမ္းကုန္၍ ေသရျခင္းဆိုသည္မွာ-

အျခားမဟုတ္၊ ဘ၀တခုကို စီမံလိုက္ေသာကံသည္ ပဋိသေႏၵေနရသည့္ အခ်ိန္မွစ၍ မိမိသတၱိ မကုန္ေသးသမွ် ဘ၀မျပတ္ေအာင္ (မေသေအာင္) အစဥ္တစိုက္ အျမဲဖန္တီးလ်က္ရွိ၏။ ထိုမူလ စီမံလိုက္ေသာ ကံ၏အစြမ္းကို အားေပးကူညီေသာ အျခားကံမ်ားလည္း ရွိေသး၏။ ထိုမူလစီမံလိုက္ေသာ ကံႏွင့္ အားေပးကူညီၾကေသာ ကံတို႔၏ အစြမ္းသတၱိ ကုန္လွ်င္ကား အသက္တမ္းက မကုန္ေသးေသာ္လည္း ဧကန္မုခ် ေသၾကရေတာ့မည္။ ၇၅-ႏွစ္တမ္း၌ ကံအစြမ္းက ၅၀-ေလာက္သာရွိလွ်င္ ၅၀-အရြယ္မွာပင္ ေသၾကရသည္။

ဥပမာ-

ဆီမကုန္ေသးေသာ္လည္း မီးစာကုန္လွ်င္ ဧကန္ မီးျငိမ္းရသကဲ့သို႔ ျဖစ္ေပသည္။

( ၃ )

အခ်ိဳ႔ေသာသတၱ၀ါတို႔ကား အသက္တမ္းလည္း ကုန္၊ ကံစြမ္းလည္း ကုန္ျခင္းေၾကာင့္ ေသၾကရသည္။ ဆီလည္း ကုန္၊ မီးစာလည္း ကုန္ျခင္းေၾကာင့္ မီးျငိမ္းရျခင္းႏွင့္ တူ၏။

ဤတြင္ ၇၅-ႏွစ္တမ္း၌ ၇၅-ႏွစ္ေလာက္ေနဖို႔ရန္ ကံပါသူ၏ ၇၅-ႏွစ္ျပည့္၍ ေသရမႈကို အသက္တမ္း၊ ကံစြမ္း ႏွစ္မ်ိဳးစံုကုန္ျခင္းေၾကာင့္ ေသရျခင္း-ဟု ေခၚ၏။

(၄)

အခ်ိဳ႔ေသာသတၱ၀ါတို႔ကား အသက္တမ္းလည္း မကုန္ေသး၊ ကံအစြမ္းလည္း မကုန္ေသး၊ ယခုဘ၀မွာ ျဖစ္ေစ ျပဳမိေသာ အကုသိုလ္ကံက အခြင့္ရသျဖင့္ တနည္းနည္းႏွင့္ ေသရေတာ့၏။ ေျမြကိုက္၍ ေသျခင္း၊ အဆိပ္မိ၍ ေသျခင္း၊ တုတ္ ဓား ေသနတ္ စသည့္ လက္နက္တို႔ေၾကာင့္ ေသျခင္း၊ ေရနစ္ ေသျခင္း၊ မီးေလာင္ ေသျခင္း၊ ကားတိုက္ ေသျခင္း စသည္တို႔သည္ ေရွးမေကာင္းမႈကံေၾကာင့္ ေသရျခင္းျဖစ္သည္။

ဥပမာ-

မီးစာ ဆီ ႏွစ္မ်ိဳးလံု မကုန္ေသးဘဲ ေလျပင္းတိုက္ခတ္မႈ၊ တမင္ျငိမ္းသတ္မႈေၾကာင့္ မီးျငိမ္းျခင္းမ်ိဳးကဲ့သို႔တည္း။

ဤကား ဗုဒၶတရားေတာ္လာ ေသျခင္းအမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္သည္။ ကၽြႏ္ုပ္တို႔သည္ တေန႔ေန႔တြင္ ဤေသျခင္းေလးမ်ိဳး အနက္ တမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ ေသၾကရမည္မွာ မုခ်ျဖစ္သည္။ ေသျခင္းေလးမ်ိဳးအနက္ တမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ထက္ အသက္ႀကီးသူ၊ အရြယ္ႀကီးသူမ်ားလည္း ေသေနၾကသည္။ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ႏွင့္ အသက္တူ၊ အရြယ္တူမ်ားလည္း ေသေနၾကသည္။ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ေအာက္ အသက္ငယ္သူ၊ အရြယ္ငယ္သူမ်ားလည္း ေသေနၾကသည္။

ဘုရားေဟာတရားေတာ္လာ အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱတို႔၏ သေဘာကို ကြယ္လြန္သူက ေျပာျပေနဟန္ အထက္ပါ သံေ၀ဂစာ၌ ေဖာ္ျပထားသည္။ အလြန္ထိမိလွသည္။ တခါက အသက္ရွင္ခဲ့ဖူးေသာ ယခုကြယ္လြန္သူနည္းတူပင္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔သည္ အေႏွးႏွင့္အျမန္ ျဖစ္ၾကရေပေတာ့မည္။ သူက ေရွ႔ကသြားႏွင့္၍ ကၽြႏ္ုတို႔က ေနာက္က လိုက္ၾကရ မည္မွာ မုခ်ျဖစ္သည္။

ဤသို႔ ေနာက္က မလိုက္မီ သံေ၀ဂစာ၌ ေဖာ္ျပထားသကဲ့သို႔ ကၽြႏ္ုပ္တို႔သည္ ျပင္ဆင္စရာ ရွိသမွ် ျပင္ဆင္ၾကရေပမည္။ ယင္းသို႔ ျပင္ဆင္ရာ၌ တမလြန္ဘ၀သို႔ ပါသြားမည့္ရိကၡာကို ေနမ၀င္ခင္ အစြမ္းကုန္ ျပင္ဆင္ထားၾကရေပမည္။ ဤရိကၡာကား အျခားမဟုတ္ ဒါန၊ သီလ၊ ဘာ၀နာ တည္းဟူေသာ ရိကၡာႀကီးမ်ားပင္တည္း။

ကြယ္လြန္ခါနီး တရားနာရျခင္း အက်ိဳး

ကြယ္လြန္ခါနီး တရားနာရျခင္း အက်ိဳး

စာေရးသူအရွင္၏ မယ္ေတာ္ႀကီးသည္ မႏၲေလးတိုင္း ၀မ္းတြင္းျမိဳ႔နယ္ ဘုရားစုကိုးရြာ ကသစ္စံျပေက်းရြာ၌ ေနထိုင္သည္။ အမည္မွာ ေဒၚလွတုတ္ ျဖစ္သည္။

မၾကာမီက မယ္ေတာ္ႀကီးသည္ ကိုယ္ေရာင္ေရာဂါစြဲကပ္ခဲ့သည္။ ရက္ေပါင္း ၂၀-ခန္႔ အၾကာတြင္ စာေရးသူထံ ေဆြမ်ိဳးမ်ားက တယ္လီဖုန္းျဖင့္ အေၾကာင္းၾကားၾကသည္။ စာေရးသူသည္ ရန္ကုန္ျမိဳ႔ ေက်ာင္းေတာ္ရာ ေရႊက်င္တိုက္ နမူနာ စံေက်ာင္း၌ သီတင္းသံုးေနထိုင္လ်က္ရွိသည္။

စာေရးသူက မယ္ေတာ္ႀကီး သက္သာရာရေအာင္ ရြာရွိ ဆရာ၀န္ျဖင့္ ကုသရန္ မွာၾကားသည္။ မသက္သာေၾကာင္း ျပန္ၾကားသျဖင့္ ျမန္မာတိုင္းရင္းေဆးဆရာကို ပင့္၍ ကုသခိုင္းသည္။ ထို႔ျပင္ မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ သစၥာတရား တိပ္ေခြကို ဖြင့္ေပး၍ နာယူေစရန္လည္း မွာၾကားလိုက္သည္။မၾကာမီ စာေရးသူထံ ရြာကေဆြမ်ိဳးမ်ားက ဖုန္းဆက္ အေၾကာင္းၾကားၾကသည္။ မယ္ေတာ္ႀကီးမွာ အစာ မ၀င္ေတာ့ေၾကာင္း၊ သားဦးပဥၨင္းကိုသာ ေတြ႔ခ်င္ေၾကာင္း ငါ့သားကသာ ငါ့ကိုတရားေဟာေပးမွာ-ဟု ေျပာၾကားေၾကာင္း ေျပာဆိုၾကသည္။

သို႔ျဖင့္ စာေရးသူသည္ ရြာသို႔ မီးရထားျဖင့္ ျပန္ၾကြသည္။ ေရာက္ေသာအခါ မယ္ေတာ္ႀကီး၏ အေျခအေနကို ၾကည့္ရႈျပီး မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ သစၥာတရားတိပ္ေခြကိုသာ မၾကာခဏ ကက္ဆက္ျဖင့္ ဖြင့္ေပးသည္။ နာခိုင္းသည္။ မယ္ေတာ္ႀကီးက စာေရးသူကို တရားေဟာေျပာေပးေစခ်င္သည္။ စာေရးသူက မိမိေဟာေျပာလွ်င္ အစြမ္းထက္မည္မဟုတ္ဟု ယူဆကာ မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးႏွင့္ သီတဂူဆရာေတာ္ အရွင္ဉာဏိႆရ တို႔၏ တရားတိပ္ေခြမ်ားကိုသာ မၾကာခဏဖြင့္ေပးသည္။ ထိုတရားမ်ား နာျပီးေသာအခါ ရက္ေပါင္း ၂၀-ခန္႔ ထမင္းမစားႏိုင္ဘဲ အားျပတ္၍ ထူေပးေနရေသာ မယ္ေတာ္ႀကီးက လက္အုပ္ခ်ီလ်က္ သာဓုအႀကိမ္ႀကိမ္ ေခၚသည္။

သို႔ေသာ္ တေန႔ထက္ တေန႔ မယ္ေတာ္ႀကီး၏ ေရာဂါအေျခအေနကား မသက္သာ၊ မၾကာမီကြယ္လြန္ေတာ့မည့္ အေျခအေနသို႔ ေရာက္ေနသည္။ တရားမ်ားကို နာယူထားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္မည္။ မယ္ေတာ္ႀကီးမွာ ရယ္ရယ္ျပံဳးျပံဳးရွိေနသည္။ ေသျခင္းတရားကို ေၾကာက္လန္႔ျခင္းရွိပံု မေပၚေတာ့ေပ။ ထူးျခားသည္မွာ မယ္ေတာ္ႀကီးသည္ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀-ေက်ာ္ နားေလးေရာဂါ စြဲကပ္ခဲ့သူျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ ေသခါနီးအခ်ိန္ေရာက္မွ နားေသာတေတြ အထူးၾကည္လင္ျပီး တရားမ်ားကို အားပါးတရ နာၾကားႏိုင္သြားသည္။

က်န္ရစ္သူ သားသမီးမ်ားအား သင့္ျမတ္ေအာင္ေနထိုင္ၾကပါဟုသာ မွာၾကားသည္။ အျခားစကား မေျပာၾကား။ သားသမီးမ်ားႏွင့္တကြ ပစၥည္းဥစၥာမ်ားအေပၚ လံုး၀ သံေယာဇဥ္မထားဘဲ ေအးျငိမ္းစြာပင္ ကြယ္လြန္သြားသည္။ ကြယ္လြန္ခ်ိန္၌ အသက္ ၆၄-ႏွစ္အရြယ္ ရွိသည္။

ကြယ္လြန္ျပီးေနာက္ စာေရးသူသည္ မယ္ေတာ္ႀကီး၏ လက္ေမာင္းကို စမ္းၾကည့္လိုက္သည္။ အသက္ရွိေနေသာ လူရွင္လိုပင္ အံ႔ၾကဖြယ္ေကာင္းေလာက္ေအာင္ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းေနသည္။ ၂-ရက္ေျမာက္ေန႔သို႔ ေရာက္သည့္တိုင္ ေျခေထာက္ေတြပါမက်န္ တကိုယ္လံုး ေပ်ာ့ေပ်ာင္းေနသည္။ သျဂႋဳဟ္မည့္ ၃-ရက္ေျမာက္ေန႔တြင္ အေျခအေနကိုၾကည့္ရႈရာ ကိုယ္ေရာင္ေရာဂါေတြ ေပ်ာက္ကင္းသြားျပီး အသားအေရေတြ ၾကည္လင္ေနသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ရာသီဥတုက ပူျပင္းေသာ္လည္း အနံ႔အသက္ ထြက္ျခင္းမရွိ။ အခ်ိန္မွာ ၁၃၆၄-ခုႏွစ္ တေပါင္းလဆန္း ၉-ရက္ (၁၁-၃-၂၀၀၃) ေန႔ ျဖစ္သည္။ သခ်ႋဳင္းသို႔ေရာက္၍ မယ္ေတာ္ႀကီး၏ ရုပ္အေလာင္းကို ထူေပးရာတြင္ လူရွင္လိုပင္ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းျမဲ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းေနသည္။ မီးသျဂႋဳဟ္ရာတြင္လည္း ေကာက္ျခင္း၊ ေကြးျခင္း မရွိ၊ ဆံပင္မွာလည္း ေနာက္ဆံုးအခ်ိန္ေရာက္မွ မီးေလာင္ကၽြမ္းသည္။

မယ္ေတာ္ႀကီးသည္ သက္ရွိထင္ရွားရွိစဥ္က စိတ္ေကာင္း ႏွလံုးေကာင္း ထားရွိသူ ျဖစ္သည္။ ေခၽြးမ ၃-ေယာက္ရွိရာ ၃-ေယာက္စလံုးႏွင့္ပင္ သင့္ျမတ္စြာ ေနထိုင္ႏိုင္သည္။ အလွဴဒါနမ်ားလည္း ျပဳေလ့ရွိသည္။ တရားလည္း ထိုင္တတ္သည္။ ေနာက္ဆံုး ကြယ္လြန္ခါနီးတြင္ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ား၏တရားကို ၾကားနာသြားရ သည္မွာ အထူးအက်ိဳးရွိေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရသည္။

ကြယ္လြန္ခါနွီးတြင္ သစၥာတရားကို က်နစြာနာၾကား၍ ႏွလံုးသြင္းႏိုင္သူတို႔မွာ အက်ိဳးထူးခံစားရေၾကာင္း အဂၤုတၱိဳရ္ပါဠိေတာ္ ဆကၠနိပါတ္ ဖဂၢဳဏသုတ္တြင္ အထင္အရွားပါရွိသည္။ ဖဂၢဳဏရဟန္းေလးသည္ ဘုရားရွင္ ေဟာၾကားအပ္ေသာ သစၥာတရားကို ၾကားနာရျပီး ပ်ံလြန္ေတာ္မူသြားရာ အနာဂါမ္ပင္ ျဖစ္သြားေၾကာင္း ဖတ္ရႈေလ့လာရပါသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ေသခါနီး အခ်ိန္တြင္ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ား၏ ထူးျမတ္ေသာ တရားမ်ားကို နာယူ ႏွလံုးသြင္းႏိုင္ေအာင္ က်န္ရစ္သူ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းတို႔က စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ေပးသင့္သည္ဟု စာေရးသူက တိုက္တြန္းလိုပါသည္။

( ဦးဇာဂရ-နမူနာ စံေက်ာင္း၊ ေက်ာင္းေတာ္ရာ ေရႊက်င္တိုက္ ဗဟန္း ရန္ကုန္)

( ျမတ္မဂၤလာ ၂၀၀၃-ခု ဒီဇင္ဘာလ )

ရဟန္းစားရေသာ ဆြမ္းတစ္နပ္

ကႆပလိုဏ္ဂူသည္ကား လူသြားလူလာ မရွိ၊ ပကတိ ေအးခ်မ္းတိတ္ဆိတ္လွ၏။ ဤေနရာသည္ ဆြမ္းခံရြာႏွင့္လည္း မေ၀းကြာလြန္း၊ ရပ္သံရြာသံမ်ား ၾကားရေလာက္ေအာင္လည္း မနီးလြန္း၊ ဘာ၀နာကမၼ႒ာန္း စီးျဖန္းေလ့ရွိၾကေသာ ေယာဂီရဟန္းတို႔အတြက္ အဘက္ဘက္က အဆင္ေျပလွေသာ ေနရာကေလးျဖစ္၏။

ဤလိုဏ္ဂူ၌ အရွင္အယ်မိတၱ သီတင္းသံုးလာခဲ့သည္မွာ ေတာ္ေတာ္ႀကီး ၾကာလာခဲ့ပါျပီ။ အခ်ိန္ေတြ ၾကာလာခဲ့သည္ႏွင့္အမွ် သူ၏ဘာ၀နာလုပ္ငန္းကလည္း အရွိန္အဟုန္ ေကာင္းေနခဲ့ပါျပီ။

တခုေသာနံနက္ခင္း၌ အရွင္အယ်မိတၱသည္ သကၤန္းကိုရံုျပီးလွ်င္ အနားပတ္သီးကို အနားပတ္ကြင္းမွာ သြတ္သြင္းကာ သပိတ္အိတ္ျဖင့္ သပိတ္ကို လြယ္လ်က္ ကႆပလိုဏ္ဂူမွ ထြက္ခြာလာခဲ့၏။

ဆြမ္းခံရြာတခုလံုးသည္ အရွင္ျမတ္၏ ဆြမ္းဒကာ ဆြမ္းအမမ်ား ျဖစ္ၾကေသာ္လည္း ရြာဦးရြာထိပ္က အေမႀကီးမွာမူ သူမ်ားထက္ ထူးျခား၏။ အယ်မိတၱအရွင္ျမတ္ကို သားအရင္းကဲ့သို႔ ခ်စ္ခင္ၾကည္ညိဳ၏။ သူ၏ သမီးျဖစ္သူကလည္း တအူတံုဆင္း အကိုရင္းကဲ့သို႔ သေဘာထား၏။

သူတို႔သားအမိမွာ လက္လုပ္လက္စား ဆင္းရဲသားမ်ားျဖစ္ၾကေသာ္လည္း သားျဖစ္သူ၊ အကိုျဖစ္သူ အရွင္ျမတ္အတြက္ကား စားေကာင္းေသာက္ေကာင္း အမြန္အျမတ္တို႔ကို ဂရုတစိုက္ ရွာေဖြစုေဆာင္း၍ ျပဳစုလုပ္ေကၽြးလာခဲ့ၾကေပသည္။

ထိုေန႔နံနက္တုန္းကလည္း အရွင္အယ်မိတၱသည္ သူတို႔သားအမိ အိမ္ေရွ႔ျခံစည္းရိုးအကြယ္သို႔ေရာက္လာ၏။ ဆြမ္းခံအိမ္ေရွ႔သို႔ ေရာက္လာျပီျဖစ္၍ သပိတ္အိတ္ထဲမွ သပိတ္ကို ထုတ္ယူ၏။ ထိုခဏအတြင္းမွာ အိမ္ထဲက သားအမိတို႔ အသံကို ၾကားလိုက္သျဖင့္ ေျခစံုရပ္၍ နားစြင့္ထားလိုက္မိ၏။

ေတာအလုပ္သို႔ သြားခါနီးျဖစ္ေသာ အေမႀကီးသည္ သမီးကို မွာၾကားေန၏။ ေန႔စဥ္ေန႔တိုင္း ျပဳလုပ္ေနက်၀တ္ နိစၥဘတ္ေကာင္းမႈတခု လစ္ဟင္းသြားမည္စိုးသျဖင့္ ေၾကာင့္ေၾကာင့္ၾကၾက ျဖစ္ေနဟန္ရွိ၏။

သမီးေရ-အိမ္အတြင္းခန္းထဲက အိုးထဲမွာ ဆန္ေကာင္းသန္႔သန္႔ေလးရွိတယ္ေနာ္၊ ေၾကာင္အိမ္ထဲမွာ ေထာပတ္လဲရွိေသးတယ္။ ႏြားႏို႔သည္လာလို႔လဲ ၀ယ္ထားေသးတယ္။ ေၾကာင္အိမ္ေအာက္ထပ္မွာလဲ တင္လဲအိုးရွိတယ္။ အဲဒါေတြနဲ႔ အခ်ိန္မီေအာင္ ခ်က္ထားေနာ္၊ သမီးခ်က္လို႔က်က္တဲ့အခ်ိန္နဲ႔ သမီးအကိုႀကီးလာတဲ့အခ်ိန္နဲ႔ အံကိုက္ေလာက္ပါရဲ႔၊ သမီးအကိုႀကီး ေရာက္လာတဲ့အခါ ေန႔တိုင္းလုပ္သလို ရိုရိုေသေသ ေလာင္းေနာ္၊ ၾကားလား၊ ေအး-ေလာင္းျပီးလို႔ အၾကြင္းအက်န္ရွိေသးရင္ေတာ့ သမီးပဲ စားလိုက္ေတာ့။

ေကာင္းပါျပီ အေမ၊ သမီးလုပ္ေနက်မို႔ လုပ္တတ္ပါတယ္။ ဒါထက္ အေမ-ေန႔လယ္မွာ အလုပ္နားလို႔ အေမ ေမာေမာပန္းပန္းနဲ႔ ျပန္လာေတာ့ေကာ ဘာစားမလဲ၊

ဟဲ့ အဲဒီအတြက္ေတာ့ ဘာေၾကာင့္ၾကေနစရာလိုေသးလဲ။ အခုေတာ့ အလုပ္သြားဖို႔ မနက္စာကလဲ ညကက်န္တဲ့ ထမင္းၾကမ္းကို ပုန္းရည္ႀကီးနဲ႔ နယ္စားလို႔ ၀မ္းျပည့္ေနျပီပဲ။ ေန႔လယ္စာအတြက္လဲ က်ိဳေနက် ဆန္ကြဲ လက္တဆုပ္ ေလာက္ကို ထမနဲ က်ိဳထားလိုက္ေပါ့၊ အဲ ဆန္နည္းလို႔ က်ဲေနမွာဆိုရင္ေတာ့ ဟင္းရြက္ေလးေတြ ခူးခပ္လိုက္ေပါ့။ ဒီေတာ့ ထမနဲျဖဳန္းစပ္ ျဖစ္သြားေရာ။

အသံအားလံုးကို အရွင္အယ်မိတၱ ၾကားလိုက္ရ၏။ ေသာတဒြါရျဖင့္ ၾကားလိုက္ရေသာ စကားသံတို႔သည္ ေသာတဒြါရမွာပင္ လမ္းဆံုးမသြားၾကဘဲ ဟဒယႏွလံုးအိမ္ထိေအာင္ ရိုက္ခတ္လာၾက၏။

ၾကည့္စမ္း အယ်မိတၱ၊ မင္းကိုမင္း သံုးသပ္ၾကည့္စမ္း၊ မင္းဒကာမႀကီးကေတာ့ ညကက်န္တဲ့ ထမင္းၾကမ္းကို ပုန္းရည္ႀကီးဆမ္းျပီး စားလိုက္ရသတဲ့။ အေမာတေကာနဲ႔ ေတာကျပန္လာေတာ့လဲ ျဖဳန္းစပ္ထမနဲသာ ေသာက္ရဦးမတဲ့။ သူတို႔သားအမိႏွစ္ေယာက္က မေသရံုတမည္ စားေနၾကျပီး မင္းအတြက္က်ေတာ့ ဖြယ္ဖြယ္ရာရာ လုပ္ထားလိုက္တာ။ ဒါေတြ ဒါေတြ လုပ္ထားတာက မင္းဆီက လယ္ေျမလိုခ်င္လို႔လဲ မဟုတ္ဘူး။ ေျမကြက္လိုခ်င္လို႔လဲ မဟုတ္ဘူး။ အစားအစာ လိုခ်င္လို႔လဲ မဟုတ္ဘူး။ အ၀တ္အဆင္ လိုခ်င္လို႔လဲ မဟုတ္ဘူး။ တကယ္ေတာ့ သူလိုခ်င္တာက လူခ်မ္းသာ နတ္ခ်မ္းသာတြင္ မကဘူး။ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာအထိ ေမွ်ာ္ကိုးျပီး ျပဳစုေနၾကတာ။ ဒီခ်မ္းသာေတြကို မင္း ေပးႏိုင္ပါ့မလား။ ေပးႏိုင္တဲ့အစြမ္းသတၱိ မင္းမွာရွိေနျပီလား။ ေလာေလာဆယ္ မေပးႏိုင္ေသးဘူး။ မင့္စိတ္သႏၲာန္မွာ ရာဂေတြ ေဒါသေတြ ေမာဟေတြ မကင္းစင္ေသးသမွ် မင္း ဒီဆြမ္းကို အလွဴမခံထိုက္ဘူး။ မင္း မစားသင့္ဘူး။

ဤသို႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ဆံုးမျပီးလွ်င္ အရွင္အယ်မိတၱသည္ ထုတ္ယူထားသည့္ သပိတ္ကို သပိတ္အိတ္ထဲ ျပန္သြင္းလိုက္၏။ သြတ္သြက္းထားေသာ အနားပတ္သီးကို အနားပတ္ကြင္းထဲက ျဖဳတ္ပစ္လိုက္၏။ ထိုေနရာမွပင္ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္ကာ ကႆပလိုဏ္ဂူသို႔ ျပန္လာခဲ့၏။ သပိတ္ကို ေညာင္ေစာင္းေအာက္မွာ ခ်ထားလိုက္၏။ အေပၚရံုသကၤန္းကို ၀ါးလံုးတန္းမွာ ျဖန္႔လွန္းထားလိုက္၏။ ထို႔ေနာက္-အရဟတၱဖိုလ္ကို မရမခ်င္း ငါ ဒီလိုဏ္ဂူထဲက မထြက္ေတာ့ဘူး-ဟု စိတ္ႏွလံုးကို တံုးတံုးခ် ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ကာ ခိုင္ခိုင္မာမာ အဓိ႒ာန္ျပဳ၍ ကမၼ႒ာန္းစီးျဖန္း၏။

အရွင္အယ်မိတၱသည္ကား ကာလၾကာျမင့္စြာ မေမ့မေလ်ာ့ ေနလာခဲ့၏။ တရားလက္ကိုင္ ခိုင္ျမဲျပီးေသာ ရဟန္းတပါးျဖစ္၏။ ဤအေနတြင္ ဆြမ္းအမႀကီးမ်ားအေပၚ ျပန္လည္၍ ေက်းဇူးတံ႔ုျပန္လိုေသာ သမၼာဆႏၵျဖင့္ ၀ီရိယသေမၺာဇၩင္ကို ထက္သန္သည္ထက္ ထက္သန္လာေအာင္ အဓိ႒ာန္ျပဳ၍ ကမၼ႒ာန္းစီးျဖန္းလိုက္ေလရာ ဆြမ္းစားခ်ိန္ မလြန္ေသးသည့္ အခ်ိန္မွာပင္ အရဟတၱဖိုလ္သို႔ ဆိုက္ေရာက္ေလသည္။

ထို႔ေနာက္ အရွင္အယ်မိတၱသည္ လိုဏ္ဂူတံခါးကို ဖြင့္ၾကည့္ျပီးလွ်င္ ဆြမ္းခံခ်ိန္မလြန္ေသးေၾကာင္း သိရသျဖင့္ သကၤန္းကိုရံုကာ သပိတ္ကိုလြယ္လ်က္ ေနာက္တႀကိမ္ ဆြမ္းခံ၀င္၏။ အိမ္မွာက်န္ရစ္သည့္ သမီးကလည္း အသင့္ခ်က္ျပဳတ္ျပင္ဆင္ထားသည့္ ဖြယ္ဖြယ္ရာရာ စားေကာင္းေသာက္ဖြယ္တို႔ကို အကိုႀကီး၏ သပိတ္မွာ ရိုေသေလးျမတ္စြာ ေလာင္းလွဴ၏။ ေလာင္းလွဴရင္းလည္း သူ႔အကိုႀကီး၏ တမူထားျခားေနသည့္ အသြင္အျပင္ကို သတိထား၍ ဖူးျမင္ေနမိ၏။ အရွင္အယ်မိတၱသည္ ခါတိုင္းေန႔မ်ားအတိုင္းပင္-ခ်မ္းသာေစ၊ က်န္းမာေစ-ဟု တိုတို တုတ္တုတ္ ဆုေပးကာ ကႆပလိုဏ္ဂူသို႔ ျပန္ၾကြလာခဲ့၏။

ေန႔လယ္ခင္းမွာ-အလုပ္နား၍ အေမႀကီး ေတာက ျပန္ေရာက္ေရာက္ခ်င္း-

ဘယ္ႏွဲလဲ သမီး၊ သမီးအကိုႀကီးကို ဆြမ္းေလာင္းလိုက္ရရဲ႔လား-ဟု ေမးေလရာ

ေလာင္းလိုက္ရပါတယ္ အေမ၊ ဖြယ္ဖြယ္ရာရာ ခ်က္ျပဳတ္ထားတာေတြ တပါးစာ လံုေလာက္ေအာင္ ေလာင္းလိုက္ရပါတယ္။

ေကာင္းပါေလရဲ႔ ေအ၊ ဒါနဲ႔ ညဥ္းအကိုးႀကီးရဲ႔ မ်က္ႏွာသြင္ျပင္ေကာ သတိျပဳမိလိုက္ရဲ႔လား၊

ျပဳလိုက္မိတာေပါ့ အေမရယ္၊ အေမ့သားႀကီး မ်က္ႏွာကေလ ဘယ္တုန္းကနဲ႔မွ မတူဘူး။ အေသြးေရာ အသားေရာ တကယ့္ကို ၾကည္ေနတာပဲ။ မ်က္ႏွာတခုလံုးလဲ သိပ္ပြင့္လန္းေနတာပဲ။ အညႇာက ေၾကြက်ထားတဲ့ ထန္းသီးမွည့္လိုပါပဲ အေမရယ္၊ သိပ္ျပီးေတာ့ ၾကည္ညိဳစရာ ေကာင္းေနတာပဲ။

ဟုတ္ျပီ သမီး၊ ဟုတ္ျပီ။ သမီးရဲ႔ အကိုႀကီးဟာ ဒီကေန႔ ရဟန္းကိစၥ ျပီးသြားျပီ။ သူဟာ သာသနာ့ေဘာင္မွာ ရာသက္ပန္ ေပ်ာ္သြားျပီး ဘယ္ေတာ့မွ လူထြက္လာေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူး။ ဤသို႔ ရဟန္းျမတ္၏ မယ္ေတာ္ႀကီးက ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသား မွတ္ခ်က္ခ်လိုက္ေလသည္။

( ဆြမ္းဒကာ ဆြမ္းအမတို႔အား ေက်းဇူးဆပ္ျခင္း )

ဤ၀တၳဳေခါင္းစဥ္ကို ဖတ္လိုက္ရသည္ႏွင့္ တျပိဳင္နက္ ဆရာႀကီး ဦးသုခ၏ ရုပ္သံဇာတ္လမ္းကို ေျပး၍ သတိရမိၾကပါလိမ့္မည္။ မွန္ပါသည္။ ဤ၀တၳဳသည္ ထိုရုပ္သံဇာတ္လမ္းထဲက အရန္၀တၳဳတပုဒ္ပင္ ျဖစ္ေနသျဖင့္ ထိုေခါင္းစဥ္အတိုင္း အမွတ္တရ ေဖာ္ျပလိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

ဒီဃနိကာယ္ မဟာသတိပ႒ာနသုတ္ ဓမၼာႏုပႆနာအခန္းထဲက ေဗာဇၩဂၤပဗၺကို ဖြင့္ျပရာတြင္ ၀ီရိယသေမၺာဇၩင္ကို ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္ေသာ အေၾကာင္းတရား ၁၁-ပါးထဲက ပိ႑ပါတာပစာယနတာ ဟူေသာ အေၾကာင္းတရားကို ထင္ထင္ရွားရွား သိျမင္ႏိုင္ေအာင္ ဤပံု၀တၳဳျဖင့္ ဥပမာျပဳထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

( ၀ီရိယသေမၺာဇၩင္ကို ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္သည့္ အေၾကာင္းတရား ၁၁-ပါးမွာ )

(၁) အပါယဘယ ပစၥေ၀ကၡဏတာ-အပါယ္ေဘးကို ဆင္ျခင္ျခင္း။

(၂) အာနိသံသ ဒႆာ၀ိတာ-၀ီရိယသေမၺာဇၩင္၏ အကိ်ဳးတရားကို ရႈျမင္ျခင္း။

(၃) ဂမန၀ီထိ ပစၥေ၀ကၡဏတာ-ဘုရား၊ ပေစၥကဗုဒၶါ၊ မဟာသာ၀ကႀကီးတို႔၏ သြားရာလမ္းေၾကာင္းႀကီးပါကလား- ဟု ဆင္ျခင္ျခင္း။

(၄) ပိ႑ပါတာ ပစာယနတာ-ဆြမ္းကို အတံ႔ုျပန္၍ ပူေဇာ္ျခင္း၊ ဆြမ္းဒကာ ဆြမ္းအမတို႔ကို တံ႔ုျပန္၍ ေက်းဇူးဆပ္ျခင္း။

(၅) ဒါယဇၨမဟတၱ ပစၥေ၀ကၡဏတာ-ျမင့္ျမတ္သည့္ အေမြခံျဖစ္ေနသည္ကို ဆင္ျခင္ျခင္း။

(၆) သတၳဳမဟတၱ ပစၥေ၀ကၡဏတာ-ဆရာျဖစ္ေသာ ျမတ္စြာဘုရား၏ ျမင့္ျမတ္သည့္ဂုဏ္ေတာ္၊ ေက်းဇူးေတာ္တို႔ကို ဆင္ျခင္ျခင္း။

(၇) ဇာတိမဟတၱ ပစၥေ၀ကၡဏတာ-အမ်ိဳးဇာတ္ျမင့္ျမတ္ေနသည္ကို ဆင္ျခင္ျခင္း။

(၈) သျဗဟၼစာရီမဟတၱ ပစၥေ၀ကၡဏတာ-မိမိသီတင္းသံုးေဖာ္တို႔၏ ျမင့္ျမတ္သည့္ဂုဏ္ေက်းဇူးေတာ္တို႔ကို

ဆင္ျခင္ျခင္း။

(၉) ကုသီတပုဂၢလ ပရိ၀ဇၨနတာ-ပ်င္းရိေသာပုဂၢိဳလ္ကို ၾကဥ္ေရွာင္ျခင္း။

(၁၀) အာရဒၶပုဂၢလ ပရိေသ၀နတာ-၀ီရိယထက္သန္သည့္ပုဂၢိဳလ္ကို မွီ၀ဲဆည္းကပ္ျခင္း

(၁၁) တဒဓိမုတၱတာ-ထို၀ီရိယသေမၺာဇၩင္၌ စြဲစြဲျမဲျမဲ သက္၀င္တည္ေနျခင္းတို႔ ျဖစ္ေပသည္။

ထိုအေၾကာင္းအရာ ၁၁-ပါးထဲက ပိ႑ပါတ ပစာယနတာ-ဟူေသာ အေၾကာင္းတရားကို ဖြင့္ျပရာတြင္ သာသနာ့၀န္ထမ္း ရဟန္းတပါးအေနႏွင့္ မိမိကိုယ္ကို ဆံုးမတိုက္တြန္းသင့္ပံုကို ျပဆိုထား၏။

အို-ရဟန္း၊ သင့္ကို ဒကာ ဒကာမမ်ားက ဆြမ္းေဘာဇဥ္စသည္တို႔ျဖင့္ ျပဳစုလုပ္ေကၽြး၍ ေနၾကကုန္၏။ ထိုသူတို႔သည္ကား သင္၏ အေဆြအမ်ိဳးမ်ားလည္း မဟုတ္ၾကကုန္။ သင့္ကို အမွီျပဳျပီး အသက္ေမြးၾကရန္ ျပဳစုလုပ္ေကၽြးေနၾကျခင္းလည္း မဟုတ္ကုန္။ စင္စစ္မွာမူ မိမိတို႔ ျပဳလုပ္ၾကသည့္ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈ၏ အက်ိဴးတရားကိုသာ ေမွ်ာ္ကိုးကာ ပစၥည္းေလးပါးျဖင့္ ေထာက္ပံ႔ေနၾကကုန္၏။

ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္တိုင္ကလည္း ဤရဟန္းသည္ ပစၥည္းေလးပါးတို႔ကို သံုးေဆာင္ျပီးလွ်င္ ကိုယ္ခႏၶာ ၾကံ႔ခိုင္ကာ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ႀကီးေနၾကကုန္လတံ႔-ဟု ရည္ရြယ္၍ ပစၥည္းေလးပါးတို႔ကို ခြင့္ျပဳေတာ္မူခဲ့သည္ မဟုတ္ေပ။ အမွန္မွာမူ ဤရဟန္းတို႔သည္ ဤပစၥည္းေလးပါးတို႔ကို သံုးေဆာင္ၾကျပီးလွ်င္ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ က်န္းက်န္းမာမာျဖင့္ ရဟန္းတရား ႀကိဳးစားႏိုင္ၾကေပလိမ့္မည္။ သံသရာ၀ဋ္မွ လြတ္ေျမာက္ႏိုင္ၾကေပ လိမ့္မည္-ဟု ရည္ရြယ္၍ ခြင့္ျပဳေတာ္မူခဲ့၏။

ထို႔ေၾကာင့္ သင္ကိုယ္တိုင္က ပ်င္းပ်င္းရိရိ ျဖစ္ေနပါလွ်င္ အဘယ္မွာ ဆြမ္းဒါယကာတို႔ကို ေက်းဇူးတံ႔ုျပန္၍ ေပးဆပ္ႏိုင္ပါေတာ့မည္နည္း။ ႀကိဳးႀကိဳးစားစား အားထုတ္ပြားမ်ားႏိုင္မွသာလွ်င္ ေက်းဇူးဆပ္ႏိုင္ေပလိမ့္မည္။

ဤသို႔ ဆင္ျခင္သံုးသပ္ကာ ပိ႑ပါတ ပစာယနအေၾကာင္းတရားေၾကာင့္ ၀ီရိယသေမၺာဇၩင္ ျဖစ္ေပၚလာပံုကို အထက္ပါပံု၀တၳဳျဖင့္ အ႒ကထာဆရာႀကီးက ဥပမာျပဳ၍ ဖြင့္ျပထားေပသည္။

( ၀ဏၰသီရိ )

( ျမတ္မဂၤလာ ၂၀၀၃-ဇန္န၀ါရီ)