မဟာသတိပ႒ာနသုတ္ျမန္မာျပန္

၉-မဟာသတိပ႒ာနသုတ္

၉-မဟာသတိပ႒ာနသုတ္

၃၇၂။ အကြၽႏု္ပ္သည္ ဤသို႔ ၾကားနာခဲ့ရပါသည္-

အခါတစ္ပါး၌ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ကု႐ုတိုင္း ကမၼာသဓမၼ၁ မည္ေသာ နိဂံုး၌ သီတင္းသံုးေနေတာ္ မူ၏။ ထိုအခါ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ရဟန္းတို႔ကို ''ရဟန္းတို႔''ဟု ေခၚေတာ္မူ၏။ ရဟန္းတို႔သည္ ျမတ္စြာဘုရားအား ''အသွ်င္ဘုရား''ဟု ျပန္ေလွ်ာက္ၾကကုန္၏။ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ဤတရားကို ေဟာေတာ္မူ၏။

၁။ ကမၼာသဒမၼ-ကမၼာသဓမၼဟု မူႏွစ္မ်ဳိးရွိရာ ကမၼာသဒမၼ ရွိသည့္အလို ေျခက်ားကို ဆံုးမရာ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ဟု ဆိုလိုသည္၊ ကမၼာသဓမၼ ရွိသည့္အလို က်င့္ဝတ္က်ားကုန္ေသာ သူတို႔၏ တည္ရာျဖစ္ေသာေၾကာင့္ဟု ဆိုလိုသည္။

အက်ဥ္းခ်ဳပ္

၃၇၃။ ရဟန္းတို႔ ဤခရီးလမ္းသည္ သတၱဝါတို႔၏ စိတ္စင္ၾကယ္ရန္, စိုးရိမ္ပူပန္ျခင္း ငိုေႂကြးျခင္းတို႔ကို လြန္ေျမာက္ရန္, ကိုယ္ဆင္းရဲ စိတ္ဆင္းရဲတို႔ ခ်ဳပ္ ၿငိမ္းရန္, အရိယမဂ္ကို ရရန္, နိဗၺာန္ကိုမ်က္ေမွာက္ျပဳရန္ တစ္ေၾကာင္းတည္းေသာ ခရီးလမ္း ျဖစ္ေပ၏၊ ယင္းသည့္ ခရီးလမ္းကား ဤသတိပ႒ာန္ေလးပါးတို႔ပင္တည္း။

အဘယ္ေလးပါးတို႔နည္းဟူမူ-

ရဟန္းတို႔ ဤသာသနာေတာ္၌ ရဟန္းသည္ ျပင္းစြာအားထုတ္ေသာ လံု႕လရွိသည္ျဖစ္၍ သမၸဇဥ္ ဉာဏ္ရွိသည္ျဖစ္၍ သတိ၁ ရွိသည္ျဖစ္၍ ေလာက၂ ၌ အဘိဇၥ်ာ၃ ေဒါမနႆ၄ ကို ပယ္ေဖ်ာက္၍႐ုပ္အေပါင္း၌ ႐ုပ္အေပါင္းကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏။

ျပင္းစြာ အားထုတ္ေသာ လံု႕လရွိသည္ျဖစ္၍ သမၸဇဥ္ဉာဏ္ရွိသည္ျဖစ္၍ သတိရွိသည္ျဖစ္၍ ေလာက၌အဘိဇၥ်ာ ေဒါမနႆကို ပယ္ေဖ်ာက္၍ ေဝဒနာတို႔၌ ေဝဒနာတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ ျဖစ္၍ ေန၏။

ျပင္းစြာ အားထုတ္ေသာ လံု႕လရွိသည္ျဖစ္၍ သမၸဇဥ္ဉာဏ္ရွိသည္ျဖစ္၍ သတိရွိသည္ျဖစ္၍ ေလာက၌အဘိဇၥ်ာ ေဒါမနႆကို ပယ္ေဖ်ာက္၍ စိတ္၌ စိတ္ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ေန၏။

ျပင္းစြာ အားထုတ္ေသာ လံု႕လရွိသည္ျဖစ္၍ သမၸဇဥ္ဉာဏ္ရွိသည္ျဖစ္၍ သတိရွိသည္ျဖစ္၍ ေလာက၌အဘိဇၥ်ာ ေဒါမနႆကို ပယ္ေဖ်ာက္၍ သေဘာတရားတို႔၌ သေဘာတရားတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏။

အက်ဥ္းခ်ဳပ္ ၿပီး၏။

၁။ ေအာက္ေမ့ျခင္း။

၂။ ဥပါဒါနကၡႏၵာေလာကကို ဆိုသည္။

၃။ လိုခ်င္တပ္မက္ျခင္း။

၄။ ႏွလံုးမသာျခင္း။

၁ - ထြက္သက္ဝင္သက္ကို ႐ႈဆင္ျခင္ျခင္း အပိုင္း

၃၇၄။ ရဟန္းတို႔ အဘယ္သို႔လွ်င္ ရဟန္းသည္ ႐ုပ္အေပါင္း၌ ႐ုပ္အေပါင္းကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ ျဖစ္၍ ေနသနည္း။ ရဟန္းတို႔ ဤသာသနာေတာ္၌ ရဟန္းသည္ ေတာသို႔ သြားေရာက္၍ျဖစ္ေစသစ္ပင္ရင္းသို႔ သြားေရာက္၍ျဖစ္ေစ ဆိတ္ ၿငိမ္ရာသို႔ သြားေရာက္၍ျဖစ္ေစ တင္ပလႅင္ေခြၿပီးလွ်င္ ကိုယ္ကိုေျဖာင့္မတ္စြာထား၍ သတိကို (ကမၼ႒ာန္းသို႔) ေရွ႕႐ႈျဖစ္ေစလ်က္ ထိုင္၏။ ထိုရဟန္းသည္ သတိရွိလ်က္သာလွ်င္ ထြက္သက္ေလကို ႐ိႈက္၏၊၁ သတိရွိလ်က္သာလွ်င္ ဝင္သက္ေလကို ရွဴ၏၊ ရွည္ရွည္႐ိႈက္လွ်င္လည္း ''ရွည္ရွည္႐ိႈက္သည္''ဟု သိ၏၊ ရွည္ရွည္ရွဴလွ်င္လည္း ''ရွည္ရွည္ရွဴသည္''ဟု သိ၏၊ တိုတို႐ိႈက္လွ်င္လည္း ''တိုတို႐ိႈက္သည္''ဟု သိ၏၊ တိုတိုရွဴလွ်င္လည္း ''တိုတိုရွဴသည္''ဟု သိ၏၊ (ထြက္သက္ေလ၏) ''အစ အလယ္ အဆံုး အလံုးစံုေသာ ႐ုပ္အေပါင္းကို ထင္ရွားသိလ်က္ ႐ိႈက္မည္''ဟု က်င့္၏၊ (ဝင္သက္ေလ၏) ''အစ အလယ္ အဆံုး အလံုးစံုေသာ ႐ုပ္အေပါင္းကို ထင္ရွားသိလ်က္ ရွဴမည္''ဟုက်င့္၏၊ ''႐ုန္႔ရင္းေသာ ထြက္သက္ကို ၿငိမ္းေစလ်က္ ႐ိႈက္မည္''ဟု က်င့္၏၊ ''႐ုန္႔ရင္းေသာ ဝင္သက္ကို ၿငိမ္းေစလ်က္ ရွဴမည္''ဟု က်င့္၏။

ရဟန္းတို႔ ဥပမာေသာ္ကား ကြၽမ္းက်င္ေသာ ပြတ္သမားသည္လည္းေကာင္း ပြတ္သမား၏တပည့္သည္လည္းေကာင္း (ပြတ္ႀကိဳးကို) ရွည္ရွည္ဆြဲငင္လွ်င္လည္း ''ရွည္ရွည္ဆြဲငင္သည္''ဟု သိ၏၊ (ပြတ္ႀကိဳးကို) တိုတို ဆြဲငင္လွ်င္လည္း ''တိုတိုဆြဲငင္သည္''ဟု သိ၏၊ ရဟန္းတို႔ ဤအတူပင္ ရဟန္းသည့္ရွည္ရွည္ ႐ိႈက္လွ်င္လည္း ''ရွည္ရွည္႐ိႈက္သည္''ဟု သိ၏၊ ရွည္ရွည္ရွဴလွ်င္လည္း ''ရွည္ရွည္ရွဴသည္''ဟုသိ၏၊ တိုတို႐ိႈက္လွ်င္လည္း ''တိုတို႐ိႈက္သည္''ဟု သိ၏၊ တိုတိုရွဴလွ်င္လည္း ''တိုတိုရွဴသည္''ဟု သိ၏၊ (ထြက္ သက္ေလ၏) ''အစ အလယ္ အဆံုး အလံုးစံုေသာ ႐ုပ္အေပါင္းကို ထင္ရွားသိလ်က္႐ိႈက္မည္''ဟု က်င့္၏၊ (ဝင္သက္ေလ၏) ''အစ အလယ္ အဆံုး အလံုးစံုေသာ ႐ုပ္အေပါင္းကိုထင္ရွားသိလ်က္ ရွဴမည္''ဟု က်င့္၏၊ ''႐ုန္႔ရင္းေသာ ထြက္သက္ကို ၿငိမ္းေစလ်က္ ႐ိႈက္မည္''ဟုက်င့္၏၊ ''႐ုန္႔ရင္းေသာ ဝင္သက္ကို ၿငိမ္းေစလ်က္ ရွဴမည္''ဟု က်င့္၏။

ဤသို႔ မိမိ၏ ႐ုပ္အေပါင္း၌မူလည္း ႐ုပ္အေပါင္းကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏၊ သူတစ္ပါး၏ ႐ုပ္အေပါင္း၌မူလည္း ႐ုပ္အေပါင္းကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏၊ မိမိ သူတစ္ပါး၏႐ုပ္အေပါင္း၌မူလည္း ႐ုပ္အေပါင္းကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏၊ ႐ုပ္အေပါင္း၌ ျဖစ္ေၾကာင္းတရားႏွင့္ ျဖစ္ျခင္းသေဘာကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍မူလည္း ေန၏၊ ႐ုပ္အေပါင္း၌ပ်က္ေၾကာင္း တရားႏွင့္ ပ်က္ျခင္းသေဘာကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍မူလည္း ေန၏၊ ႐ုပ္အေပါင္း၌ ျဖစ္ေၾကာင္း ပ်က္ေၾကာင္းတရားႏွင့္ ျဖစ္ျခင္း ပ်က္ျခင္းသေဘာကို အႀကိမ္ႀကိမ္႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍မူလည္း ေန၏၊ ထို႔ျပင္ ''႐ုပ္အေပါင္းသည္သာလွ်င္ ရွိသည္''ဟု ထိုရဟန္းအားသတိသည္ ေရွး႐ႈထင္၏၊ (ထိုသတိ သည္) အဆင့္ဆင့္ အသိဉာဏ္တိုးပြားျခင္းငွါသာ ျဖစ္၏၊ အဆင့္ဆင့္သတိတစ္ဖန္ တိုးပြါးျခင္းငွါသာ ျဖစ္၏၊ (ထိုရဟန္းသည္ တဏွာဒိ႒ိတို႔ျဖင့္) မမွီမတြယ္မူ၍လည္း ေန၏၊ ေလာက၌ တစ္စံုတစ္ရာကိုမွ် လည္း (ငါ, ငါ၏ဥစၥာဟု) စဲြလည္း မစြဲလမ္း။ ရဟန္းတို႔ ဤသို႔ လည္းရဟန္းသည္ ႐ုပ္အေပါင္း၌ ႐ုပ္အေပါင္းကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏။

ထြက္သက္ ဝင္သက္ကို ႐ႈဆင္ျခင္ျခင္းအပိုင္း ၿပီး၏။

၁။ ဝမ္းဗိုက္ကို ႐ိႈက္၍ လႊတ္ရသည္ကို ရည္၍ ထြက္ေလလႊတ္သည္ကို ႐ိႈက္သည္ဟု ေဝါဟာရ ျပဳ၏။

၂ - ဣရိယာပုထ္ကို ဆင္ျခင္ျခင္း အပိုင္း

၃၇၅။ ရဟန္းတို႔ တစ္ဖန္ ထို႔ျပင္လည္း ရဟန္းသည္ သြားလွ်င္လည္း ''သြားသည္''ဟု သိ၏၊ ရပ္လွ်င္လည္း ''ရပ္သည္''ဟု သိ၏၊ ထိုင္လွ်င္လည္း ''ထိုင္သည္''ဟု သိ၏၊ ေလ်ာင္းလွ်င္လည္း ''ေလ်ာင္းသည္''ဟု သိ၏၊ ထိုရဟန္း၏ ႐ုပ္အေပါင္းသည္ အၾကင္အၾကင္ အမူအရာအားျဖင့္ တည္ေန၏၊ ထို႐ုပ္အေပါင္းကို ထိုထို အမူအရာအားျဖင့္ သိ၏။

ဤသို႔ မိမိ၏ ႐ုပ္အေပါင္း၌မူလည္း ႐ုပ္အေပါင္းကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏၊ သူတစ္ပါး၏ ႐ုပ္အေပါင္း၌မူလည္း ႐ုပ္အေပါင္းကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏၊ မိမိ သူတစ္ပါး၏႐ုပ္အေပါင္း ၌မူလည္း ႐ုပ္အေပါင္းကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏၊ ႐ုပ္အေပါင္း၌ျဖစ္ေၾကာင္း တရားႏွင့္ ျဖစ္ျခင္းသေဘာကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍မူလည္း ေန၏၊ ႐ုပ္အေပါင္း၌ပ်က္ေၾကာင္း တရားႏွင့္ ပ်က္ျခင္းသေဘာကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍မူလည္း ေန၏၊ ႐ုပ္အေပါင္း၌ ျဖစ္ေၾကာင္း ပ်က္ေၾကာင္းတရားႏွင့္ ျဖစ္ျခင္းပ်က္ျခင္းသေဘာကို အႀကိမ္ႀကိမ္႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍မူလည္း ေန၏၊ ထို႔ျပင္ ''႐ုပ္အေပါင္းသည္သာလွ်င္ ရွိ၏''ဟု ထိုရဟန္းအားသတိသည္ ေရွးရွဳထင္၏၊ (ထိုသတိသည္) အဆင့္ ဆင့္ အသိဉာဏ္တိုးပြားျခင္းငွါသာ ျဖစ္၏၊ အဆင့္ဆင့္သတိတစ္ဖန္ တိုးပြါးျခင္းငွါသာ ျဖစ္၏၊ (ထိုရဟန္း သည္ တဏွာဒိ႒ိတို႔ျဖင့္) မမွီမတြယ္မူ၍လည္း ေန၏၊ ေလာက၌ တစ္စံုတစ္ရာကိုမွ်လည္း (ငါ, ငါ၏ ဥစၥာဟု) စဲြလည္း မစြဲလမ္း။ ရဟန္းတို႔ ဤသို႔လည္းရဟန္းသည္ ႐ုပ္အေပါင္း၌ ႐ုပ္အေပါင္းကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏။

ဣရိယာပုထ္ကို ဆင္ျခင္ျခင္းအပိုင္း ၿပီး၏။

၃ - သတိသမၸဇဥ္ျဖင့္ ဆင္ျခင္ျခင္း အပိုင္း

၃၇၆။ ရဟန္းတို႔ တစ္ဖန္ ထို႔ျပင္လည္း ရဟန္းသည္ ေရွ႕သို႔တိုးရာ ေနာက္သို႔ဆုတ္ရာ၌ သိလ်က္ျပဳေလ့ရွိ၏၊ တူ႐ူၾကည့္ရာ တေစာင္းၾကည့္ရာ၌ သိလ်က္ ျပဳေလ့ရွိ၏၊ ေကြးရာ ဆန္႔ရာ၌ သိလ်က္ျပဳေလ့ရွိ၏၊ ဒုကုဋ္ သပိတ္ သကၤန္းကို ေဆာင္ရာ၌ သိလ်က္ ျပဳေလ့ရွိ၏၊ စားရာ ေသာက္ရာ ခဲရာလ်က္ရာ၌ သိလ်က္ ျပဳေလ့ရွိ၏၊ က်င္ႀကီး က်င္ငယ္ စြန္႔ရာ၌ သိလ်က္ ျပဳေလ့ရွိ၏၊ သြားရာ ရပ္ရာထိုင္ရာ အိပ္ရာ ႏိုးရာ ေျပာရာ ဆိတ္ဆိတ္ေနရာ၌ သိလ်က္ ျပဳေလ့ရွိ၏။

ဤသို႔ မိမိ၏ ႐ုပ္အေပါင္း၌မူလည္း။ပ။ ရဟန္းတို႔ ဤသို႔လည္း ရဟန္းသည္ ႐ုပ္အေပါင္း၌ ႐ုပ္အေပါင္းကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏။

သတိသမၸဇဥ္ျဖင့္ ဆင္ျခင္ျခင္းအပိုင္း ၿပီး၏။

၄ - စက္ဆုပ္ဖြယ္ဟု ႏွလံုးသြင္းျခင္း အပိုင္း

၃၇၇။ ရဟန္းတို႔ တစ္ဖန္ ထို႔ျပင္လည္း ရဟန္းသည္ ေျခဖဝါးမွအထက္ ဆံပင္ဖ်ားမွေအာက္ထက္ဝန္းက်င္ အေရပါးအဆံုးရွိေသာ မစင္ၾကယ္သည့္ အရာအမ်ဳိးမ်ဳိးတို႔ျဖင့္ ျပည့္လ်က္ရွိေသာ ဤ႐ုပ္အေပါင္းကိုပင္ စူးစိုက္ဆင္ျခင္၏၊ ''ဤ႐ုပ္အေပါင္း၌ ဆံပင္၊ အေမြး၊ ေျခသည္း လက္သည္း၊ သြား၊ အေရ+အသား၊ အေၾကာ၊ အ႐ိုး၊ ႐ိုးတြင္းခ်ဥ္ဆီ၊ အညိႇဳ႕+ ႏွလံုး၊ အသည္း၊ အေျမႇး၊ အဖ်ဥ္း၊ အဆုပ္+ အူမ၊ အူသိမ္၊ အစာသစ္၊ အစာေဟာင္း၊ ဦးေႏွာက္+ သည္းေျခ၊ သလိပ္၊ ျပည္၊ ေသြး၊ ေခြၽး၊ အဆီခဲ+မ်က္ရည္၊ ဆီၾကည္၊ တံေတြး၊ ႏွပ္၊ အေစး၊ က်င္ငယ္သည္ ရွိ၏''ဟု စူးစိုက္ဆင္ျခင္၏။

ရဟန္းတို႔ ဥပမာေသာ္ကား ႏွစ္ဖက္မ်က္ႏွာဝရွိေသာ အိတ္သည္ စပါးအမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင့္ ျပည့္လ်က္ ရွိရာ၏။ အဘယ္စပါးတို႔နည္းဟူမူ- သေလးစပါး ေကာက္ႀကီးစပါး ပဲေနာက္ ပဲႀကီး ႏွမ္း ဆန္တို႔တည္းၿမ်က္စိအျမင္ရွိေသာ ေယာက်္ားသည္ ထိုအိတ္ကို ေျဖ၍ ''ဤသည္တို႔ကား သေလးစပါးတို႔တည္း၊ ဤသည္တို႔ကား ေကာက္ႀကီးစပါးတို႔တည္း၊ ဤသည္တို႔ကား ပဲေနာက္တို႔တည္း၊ ဤသည္တို႔ကား ပဲႀကီးတို႔တည္း၊ ဤသည္တို႔ ကား ႏွမ္းတို႔တည္း၊ ဤသည္တို႔ကား ဆန္တို႔တည္း''ဟု စူးစိုက္ဆင္ျခင္ရာ သကဲ့သို႔ ရဟန္းတို႔ ဤအတူပင္ ရဟန္းသည္ ေျခဖဝါးမွအထက္ ဆံပင္ဖ်ားမွေအာက္ ထက္ဝန္းက်င္ အေရပါးအဆံုးရွိေသာ မစင္ၾကယ္သည့္ အရာအမ်ဳိးမ်ဳိးတို႔ျဖင့္ ျပည့္လ်က္ရွိေသာ ဤ႐ုပ္အေပါင္းကိုပင္ စူးစိုက္ဆင္ျခင္၏ ''ဤ႐ုပ္အေပါင္း၌ ဆံပင္ အေမြး ေျခသည္း လက္သည္း သြား အေရ။ပ။ က်င္ငယ္သည္ရွိ၏''ဟု (စူးစိုက္ဆင္ျခင္၏)။

ဤသို႔ မိမိ၏ ႐ုပ္အေပါင္း၌မူလည္း။ပ။ ရဟန္းတို႔ ဤသို႔လည္း ရဟန္းသည္ ႐ုပ္အေပါင္း၌ ႐ုပ္အေပါင္း ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏။

စက္ဆုပ္ဖြယ္ရာဟု ႏွလံုးသြင္းဆင္ျခင္ျခင္းအပိုင္း ၿပီး၏။

၅ - ဓာတ္အားျဖင့္ ႏွလံုးသြင္းျခင္း အပိုင္း

၃၇၈။ ရဟန္းတို႔ တစ္ဖန္ ထို႔ျပင္လည္း ''ဤ႐ုပ္အေပါင္း၌ ေျမဓာတ္ ေရဓာတ္ မီးဓာတ္ ေလဓာတ္သည္ ရွိ၏''ဟု ဤ႐ုပ္အေပါင္းကို တည္ျမဲတိုင္း ထားျမဲတိုင္းပင္ ဓာတ္အားျဖင့္ စူးစိုက္ဆင္ျခင္၏။

ရဟန္းတို႔ ဥပမာေသာ္ကား ကြၽမ္းက်င္ေသာ ႏြားသတ္သမားသည္လည္းေကာင္း ႏြားသတ္သမား၏တပည့္သည္လည္းေကာင္း ႏြားကို သတ္၍ လမ္းေလးခြဆံုရာ၌ အစုအပံုအားျဖင့္ ခြဲျခားလ်က္ထိုင္ေနရာသကဲ့သို႔၊ ရဟန္းတို႔ ဤအတူပင္ ရဟန္းသည္ ''ဤ႐ုပ္အေပါင္း၌ ေျမဓာတ္ ေရဓာတ္ မီးဓာတ့္ေလဓာတ္သည္ ရွိ၏''ဟု ဤ႐ုပ္အေပါင္းကို တည္ျမဲတိုင္း ထားျမဲတိုင္းပင္ ဓာတ္အားျဖင့္ စူးစိုက္ဆင္ျခင္၏။

ဤသို႔ မိမိ၏ ႐ုပ္အေပါင္း၌မူလည္း။ပ။ ရဟန္းတို႔ ဤသို႔လည္း ရဟန္းသည္ ႐ုပ္အေပါင္း၌ ႐ုပ္အေပါင္းကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏။

ဓာတ္အားျဖင့္ ႏွလံုးသြင္းျခင္းအပိုင္း ၿပီး၏။

၆ - သူေသေကာင္ ကိုးမ်ိဳးကို ဆင္ျခင္ျခင္း အပိုင္း

၃၇၉။ ရဟန္းတို႔ တစ္ဖန္ ထို႔ျပင္လည္း ရဟန္းသည္ ေသ၍ တစ္ရက္ရွိေသာ သူေသေကာင္၊ ေသ၍ႏွစ္ရက္ရွိေသာ သူေသေကာင္၊ ေသ၍ သံုးရက္ရွိေသာ သူေသေကာင္၊ ဖူးေရာင္ေနေသာ သူေသေကာင္၊ ႐ုပ္ဆင္း ပ်က္လ်က္ ညိဳမဲေနေသာ သူေသေကာင္၊ ျပည္ကဲ့သို႔ စက္ဆုပ္ဖြယ္ အပုပ္ရည္ ယိုစီးေသာသခၤ်ဳိင္း၌ စြန္႔ပစ္ထားအပ္ေသာ သူေသေကာင္ကို ျမင္ရာသကဲ့သို႔ ထိုရဟန္းသည္ ''ဤငါ၏႐ုပ္အေပါင္းသည္လည္း ဤသို႔ေသာသေဘာရွိ၏၊ ဤသို႔ေသာသေဘာ ျဖစ္လိမ့္မည္သာတည္း၊ ဤသို႔ေသာသေဘာကို မလြန္ဆန္ႏိုင္''ဟု ဤ ႐ုပ္အေပါင္းကိုပင္ ႏိႈင္းစာ၍ ႐ႈ၏။

ဤသို႔ မိမိ၏ ႐ုပ္အေပါင္း၌မူလည္း။ပ။ ရဟန္းတို႔ ဤသို႔လည္း ရဟန္းသည္ ႐ုပ္အေပါင္း၌ ႐ုပ္အေပါင္းကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏။

ရဟန္းတို႔ တစ္ဖန္ ထို႔ျပင္လည္း ရဟန္းသည္ က်ီးတို႔ ခဲစားအပ္သည္မူလည္းျဖစ္ေသာ၊ စြန္ရဲတို႔ခဲစားအပ္သည္မူလည္းျဖစ္ေသာ၊ လင္းတတို႔ ခဲစားအပ္သည္မူလည္းျဖစ္ေသာ၊ ဘံုမတီးငွက္တို႔ ခဲစားအပ္သည္မူလည္းျဖစ္ေသာ၊ ေခြးတို႔ ခဲစားအပ္သည္မူလည္းျဖစ္ေသာ၊ က်ားတို႔ ခဲစားအပ္သည္မူလည္း ျဖစ္ေသာ၊ သစ္တို႔ ခဲစားအပ္သည္မူလည္းျဖစ္ေသာ ေျမေခြးတို႔ ခဲစားအပ္သည္မူလည္းျဖစ္ေသာ၊ ပိုးအမ်ဳိးမ်ဳိးတို႔ ခဲစားအပ္သည္မူလည္းျဖစ္ေသာ၊ သခၤ်ဳိင္း၌ စြန္႔ပစ္ထားအပ္ေသာ သူေသေကာင္ကို ျမင္ရာသကဲ့သို႔ ထိုရဟန္းသည္ ''ဤငါ၏ ႐ုပ္အေပါင္းသည္လည္း ဤသို႔ေသာ သေဘာရွိ၏၊ ဤသို႔ေသာသေဘာျဖစ္လိမ့္မည္သာတည္း၊ ဤသို႔ေသာ သေဘာကို မလြန္ဆန္ႏိုင္''ဟု ဤ႐ုပ္အေပါင္းကိုသာလွ်င္ ႏႈိင္းစာ၍႐ႈ၏။

ဤသို႔ မိမိ၏ ႐ုပ္အေပါင္း၌မူလည္း။ပ။ ရဟန္းတို႔ ဤသို႔လည္း ရဟန္းသည္ ႐ုပ္အေပါင္း၌႐ုပ္အေပါင္းကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏။

ရဟန္းတို႔ တစ္ဖန္ ထို႔ျပင္လည္း ရဟန္းသည္ အသားအေသြးရွိေသးေသာ အေၾကာတို႔ျဖင့္ ဖြဲ႕ထားေသာ အ႐ိုးဆက္လ်က္ရွိေသးေသာ သခၤ်ဳိင္း၌ စြန္႔ပစ္ထားအပ္ေသာ သူေသေကာင္ကို ျမင္ရာသကဲ့သို႔။ပ။

အသားကင္း၍ ေသြးတို႔ျဖင့္ ေပက်ံလ်က္ အေၾကာတို႔ျဖင့္ ဖြဲ႕ထားေသာ အ႐ိုးဆက္လ်က္ရွိေသးေသာသခၤ်ဳိင္း၌ စြန္႔ပစ္ထားအပ္ေသာ သူေသေကာင္ကို။ပ။

အသားအေသြးကင္းလ်က္ အေၾကာတို႔ ျဖင့္ ဖြဲ႕ထားေသာ အ႐ိုးဆက္လ်က္ရွိေသးေသာေသာ သခၤ်ဳိင္း၌စြန္႔ပစ္ထားအပ္ေသာ သူေသေကာင္ကို။ပ။

တစ္ေနရာ၌လက္႐ိုး တစ္ေနရာ၌ေျခ႐ိုး တစ္ေနရာ၌ေျခဖမ်က္႐ိုး တစ္ေနရာ၌ျမင္းေခါင္း႐ိုး တစ္ေနရာ၌ ေပါင္႐ိုး တစ္ေနရာ၌ ခါး႐ိုး တစ္ေနရာ၌နံ႐ိုး တစ္ေနရာ၌ ေက်ာက္ကုန္း႐ိုး တစ္ေနရာ၌ပခံုး႐ိုးတစ္ေနရာ၌ လည္ပင္း႐ိုး တစ္ေနရာ၌ေမး႐ိုး တစ္ေနရာ၌သြား႐ိုး တစ္ေနရာ၌ဦးေခါင္းခြံအားျဖင့္ ဖြဲ႕ျခင္းကင္းကုန္လ်က္ ထိုထိုအရပ္တို႔၌ ၾကဲျပန္႔ေနကုန္ေသာ သခၤ်ဳိင္း၌ စြန္႔ပစ္ထားအပ္ကုန္ေသာ အ႐ိုးစုသူေသေကာင္တို႔ကို ျမင္ရာသကဲ့သို႔ ထိုရဟန္းသည္ ''ဤငါ၏ ႐ုပ္အေပါင္းသည္လည္း ဤသို႔ေသာသေဘာရွိ၏၊ ဤသို႔ေသာ သေဘာ ျဖစ္လိမ့္မည္သာတည္း၊ ဤသို႔ေသာ သေဘာကို မလြန္ဆန္ႏိုင္''ဟုဤ႐ုပ္အေပါင္းကိုသာလွ်င္ ႏႈိင္းစာ၍ ႐ႈ၏။

ဤသို႔ မိမိ၏ ႐ုပ္အေပါင္း၌မူလည္း။ပ။ ေန၏။

ရဟန္းတို႔ တစ္ဖန္ ထို႔ျပင္လည္း ရဟန္းသည္ ခ႐ုသင္းအဆင္းႏွင့္ အတူ ျဖဴေဖြးေနကုန္ေသာ သခၤ်ဳိင္း၌စြန္႔ပစ္ထားအပ္ကုန္ေသာ အ႐ိုးစုသူေသေကာင္တို႔ကို ျမင္ရာသကဲ့သို႔။ပ။ ႏွစ္လြန္လ်က္ စုပံုေန ေသာသခၤ်ဳိင္း၌ စြန္႔ပစ္ထားအပ္ကုန္ေသာ အ႐ိုးစုသူေသေကာင္တို႔ကို ျမင္ရာသကဲ့သို႔။ပ။ ေဆြးေျမ႕လ်က္အမႈန္႔ ျဖစ္ကုန္ေသာ သခၤ်ဳိင္း၌ စြန္႔ပစ္ထားအပ္ကုန္ေသာ အ႐ိုးစုသူေသေကာင္တို႔ကို ျမင္ရာသကဲ့သို႔ ထိုရဟန္းသည္ ''ဤငါ၏ ႐ုပ္အေပါင္းသည္လည္း ဤသို႔ေသာ သေဘာရွိ၏၊ ဤသို႔ေသာသေဘာ ျဖစ္လိမ့္မည္သာတည္း၊ ဤသို႔ေသာ သေဘာကို မလြန္ဆန္ႏိုင္''ဟု ဤ႐ုပ္အေပါင္းကိုသာလွ်င္ ႏႈိင္းစာ၍ ႐ႈ၏။

ဤသို႔ မိမိ၏ ႐ုပ္အေပါင္း၌မူလည္း ႐ုပ္အေပါင္းကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏၊ သူတစ္ပါး၏ ႐ုပ္အေပါင္း၌မူလည္း ႐ုပ္အေပါင္းကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏၊ မိမိသူတစ္ပါး ၏ ႐ုပ္အေပါင္း၌မူလည္း ႐ုပ္အေပါင္းကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏၊ ႐ုပ္အေပါင္း၌ ျဖစ္ေၾကာင္းတရားႏွင့္ ျဖစ္ျခင္းသေဘာကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍မူလည္း ေန၏၊ ႐ုပ္အေပါင္း၌ ပ်က္ေၾကာင္းတရားႏွင့္ ပ်က္ျခင္းသေဘာကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍မူလည္း ေန၏၊ ႐ုပ္အေပါင္း၌ ျဖစ္ေၾကာင္း ပ်က္ေၾကာင္းတရားႏွင့္ ျဖစ္ျခင္း ပ်က္ျခင္းသေဘာကို အႀကိမ္ႀကိမ္႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍မူလည္း ေန၏၊ ထို႔ျပင္ ''႐ုပ္အေပါင္းသည္သာလွ်င္ ရွိ၏''ဟု ထိုရဟန္းအားသတိသည္ ေရွး႐ႈထင္၏၊ (ထိုသတိ သည္) အဆင့္ဆင့္ အသိဉာဏ္တိုးပြါးျခင္းငွါသာ ျဖစ္၏၊ အဆင့္ဆင့္သတိတစ္ဖန္ တိုးပြါးျခင္းငွါသာ ျဖစ္၏၊ (ထိုရဟန္းသည္ တဏွာဒိ႒ိတို႔ျဖင့္) မမွီမတြယ္မူ၍လည္း ေန၏၊ ေလာက၌ တစ္စံုတစ္ရာကိုမွ် လည္း (ငါ, ငါ၏ဥစၥာဟု) စဲြလည္း မစြဲလမ္း။ ရဟန္းတို႔ ဤသို႔လည္းရဟန္းသည္ ႐ုပ္အေပါင္း၌ ႐ုပ္ အေပါင္းကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏။

သူေသေကာင္ ကိုးမ်ဳိးကို ဆင္ျခင္ျခင္းအပိုင္း ၿပီး၏။

႐ုပ္အေပါင္းကိုဆင္ျခင္ျခင္း တစ္ဆယ့္ေလးပါး ၿပီး၏။

ေဝဒနာကို ဆင္ျခင္ျခင္း ကိုးပါး

၃၈ဝ။ ရဟန္းတို႔ အဘယ္သို႔လွ်င္ ရဟန္းသည္ ေဝဒနာ၁တို႔၌ ေဝဒနာတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေနသနည္း။ ရဟန္းတို႔ ဤသာသနာေတာ္၌ ရဟန္းသည္ သုခေဝဒနာ၂ကိုခံစားလွ်င္လည္း ''သုခေဝဒနာကို ခံစားသည္''ဟု သိ၏။ ဒုကၡေဝဒနာ၃ကို ခံစားလွ်င္လည္း ''ဒုကၡေဝဒနာကို ခံစားသည္''ဟု သိ၏။ အဒုကၡမသုခေဝဒနာ၄ကို ခံစားလွ်င္လည္း ''အဒုကၡမသုခေဝဒနာကိုခံစားသည္''ဟု သိ၏။

ကာမဂုဏ္ႏွင့္စပ္ေသာ ခ်မ္းသာေသာ ေဝဒနာကို ခံစားလွ်င္လည္း ''ကာမဂုဏ္ႏွင့္စပ္ေသာ ခ်မ္းသာေသာေဝဒနာကို ခံစားသည္''ဟု သိ၏၊ ကာမဂုဏ္ႏွင့္မစပ္ေသာ ခ်မ္းသာေသာ ေဝဒနာကို ခံစား လွ်င္လည္း ''ကာမဂုဏ္ႏွင့္မစပ္ေသာ ခ်မ္းသာေသာ ေဝဒနာကို ခံစားသည္''ဟုသိ၏။ ကာမဂုဏ္ႏွင့္စပ္ ေသာဆင္းရဲေသာ ေဝဒနာကို ခံစားလွ်င္လည္း ''ကာမဂုဏ္ႏွင့္စပ္ေသာ ဆင္းရဲေသာ ေဝဒနာကို ခံစားသည္''ဟု သိ၏၊ ကာမဂုဏ္ႏွင့္ မစပ္ေသာ ဆင္းရဲေသာေဝဒနာကို ခံစားလွ်င္လည္း ''ကာမဂုဏ္ႏွင့္ မစပ္ေသာ ဆင္းရဲေသာ ေဝဒနာကို ခံစားသည္''ဟုသိ၏၊ ကာမဂုဏ္ႏွင့္စပ္ေသာ ဆင္းရဲမဟုတ္ခ်မ္းသာမဟုတ္ ေသာ ေဝဒနာကို ခံစားလွ်င္လည္း ''ကာမဂုဏ္ႏွင့္စပ္ေသာ ဆင္းရဲမဟုတ္ခ်မ္းသာမဟုတ္ေသာ ေဝဒနာကို ခံစားသည္''ဟု သိ၏၊ ကာမဂုဏ္ႏွင့္ မစပ္ေသာ ဆင္းရဲမဟုတ္ခ်မ္းသာမဟုတ္ေသာ ေဝဒနာကို ခံစား လွ်င္လည္း ''ကာမဂုဏ္ႏွင့္မစပ္ေသာ ဆင္းရဲမဟုတ္ခ်မ္းသာမဟုတ္ေသာ ေဝဒနာကို ခံစားသည္''ဟု သိ၏။

ဤသို႔ မိမိ၏ ေဝဒနာတို႔၌မူလည္း ေဝဒနာတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏၊ သူတစ္ပါး၏့ေဝဒနာတို႔၌မူလည္း ေဝဒနာတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏၊ မိမိ သူတစ္ပါး၏ေဝဒနာတို႔၌မူလည္း ေဝဒနာတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏။ ေဝဒနာတို႔၌ ျဖစ္ေၾကာင္းတရားႏွင့္ ျဖစ္ျခင္းသေဘာကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍မူလည္း ေန၏၊ ေဝဒနာတို႔၌ ပ်က္ေၾကာင္းတရားႏွင့္ ပ်က္ျခင္းသေဘာကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍မူလည္း ေန၏၊ ေဝဒနာတို႔၌ ျဖစ္ေၾကာင္းပ်က္ေၾကာင္းတရားႏွင့္ ျဖစ္ျခင္း ပ်က္ျခင္းသေဘာကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍မူလည္း ေန၏၊ ထို႔ျပင္ ''ေဝဒနာသည္သာလွ်င္ ရွိ၏''ဟု ထိုရဟန္းအား သတိသည္ ေရွး႐ႈထင္၏၊ (ထိုသတိသည္) အဆင့္ဆင့္ အသိဉာဏ္တိုးပြါးျခင္းငွါသာ ျဖစ္၏၊ အဆင့္ဆင့္ သတိတစ္ဖန္ တိုးပြါးျခင္းငွါသာ ျဖစ္၏၊ (ထိုရဟန္းသည္ တဏွာဒိ႒ိတို႔ ျဖင့္) မမွီမတြယ္မူ၍လည္း ေန၏၊ ေလာက၌ တစ္စံုတစ္ရာကိုမွ်လည္း (ငါ, ငါ၏ဥစၥာဟု) စြဲ လည္း မစြဲလမ္း။ ရဟန္းတို႔ ဤသို႔ လည္း ရဟန္းသည္ ေဝဒနာတို႔၌ ေဝဒနာတို႔ကိုအႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏။

ေဝဒနာကို ဆင္ျခင္ျခင္းကိုးပါး ၿပီး၏။

၁။ ခံစားျခင္း။

၂။ ခ်မ္းသာေသာခံစားျခင္း။

၃။ ဆင္းရဲေသာခံစားျခင္း။

၄။ ဆင္းရဲမဟုတ္ ခ်မ္းသာမဟုတ္ေသာခံစားျခင္း။

စိတ္ကို ဆင္ျခင္ျခင္း တစ္ဆယ့္ေျခာက္ပါး

၃၈၁။ ရဟန္းတို႔ အဘယ္သို႔လွ်င္ ရဟန္းသည္ စိတ္၌ စိတ္ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ေနသနည္း။ ရဟန္းတို႔ ဤသာသနာေတာ္၌ ရဟန္းသည္ ရာဂ၁ႏွင့္တကြေသာ စိတ္ကိုလည္း ''ရာဂႏွင့္တကြေသာစိတ္''ဟု သိ၏၊ ရာဂကင္းေသာ စိတ္ကိုလည္း ''ရာဂကင္းေသာစိတ္''ဟု သိ၏၊ ေဒါသ၂ႏွင့္တကြေသာ စိတ္ကိုလည္း ''ေဒါသႏွင့္တကြေသာစိတ္''ဟု သိ၏၊ ေဒါသကင္းေသာ စိတ္ကိုလည္း ''ေဒါသကင္းေသာစိတ္''ဟု သိ၏၊ ေမာဟ၃ ႏွင့္တကြေသာ စိတ္ကိုလည္း ''ေမာဟႏွင့္တကြေသာစိတ္''ဟု သိ၏၊ ေမာဟကင္းေသာ စိတ္ကိုလည္း ''ေမာဟကင္းေသာစိတ္''ဟု သိ၏၊ သံခိတၱ၄စိတ္ကိုလည္း ''သံခိတၱစိတ္''ဟု သိ၏၊ ဝိကၡိတၱ၅ စိတ္ကိုလည္း ''ဝိကၡိတၱစိတ္''ဟု သိ၏၊ မဟဂၢဳတ္၆စိတ္ကိုလည္း ''မဟဂၢဳတ္စိတ္''ဟု သိ၏၊ အမဟဂၢဳတ္၇ စိတ္ကိုလည္း ''အမဟဂၢဳတ္စိတ္''ဟု သိ၏၊ သဥတၱရ၈စိတ္ကိုလည္း ''သဥတၱရစိတ္''ဟု သိ၏၊ အႏုတၱရစိတ္၉ ကိုလည္း ''အႏုတၱရစိတ္''ဟု သိ၏၊ သမာဟိတစိတ္၁ဝ ကိုလည္း ''သမာဟိတစိတ္''ဟု သိ၏၊ အသမာဟိတစိတ္၁၁ ကိုလည္း ''အသမာဟိတစိတ္''ဟု သိ၏၊ ဝိမုတၱစိတ္၁၂ကိုလည္း ''ဝိမုတၱစိတ္''ဟု သိ၏၊ အဝိမုတၱစိတ္၁၃ကိုလည္း ''အဝိမုတၱစိတ္''ဟု သိ၏။

ဤသို႔ မိမိ၏ စိတ္၌မူလည္း စိတ္ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏၊ သူတစ္ပါး၏စိတ္၌မူလည္း စိတ္ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏၊ မိမိ သူတစ္ပါး၏ စိတ္၌မူလည္း စိတ္ကိုအႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏။ စိတ္၌ ျဖစ္ေၾကာင္းတရားႏွင့္ ျဖစ္ျခင္းသေဘာကို အႀကိမ္ႀကိမ္႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍မူလည္း ေန၏၊ စိတ္၌ ပ်က္ေၾကာင္းတရားႏွင့္ ပ်က္ျခင္းသေဘာကို အႀကိမ္ႀကိမ္႐ႈေလ့ ရွိသည္ျဖစ္၍မူလည္း ေန၏၊ စိတ္၌ ျဖစ္ေၾကာင္း ပ်က္ေၾကာင္းတရားႏွင့္ ျဖစ္ျခင္းပ်က္ျခင္းသေဘာကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍မူလည္း ေန၏၊ ထို႔ျပင္ ''စိတ္သည္သာလွ်င္ရွိ၏''ဟု ထိုရဟန္းအား သတိသည္ ေရွး႐ႈထင္၏၊ (ထိုသတိသည္) အဆင့္ဆင့့္အသိဉာဏ္တိုးပြါးျခင္းငွါသာ ျဖစ္၏၊ အဆင့္ဆင့္ သတိတစ္ဖန္ တိုးပြါးျခင္းငွါသာ ျဖစ္၏၊ (ထိုရဟန္းသည္တဏွာဒိ႒ိတို႔ ျဖင့္) မမွီမတြယ္မူ၍လည္း ေန၏၊ ေလာက၌ တစ္စံုတစ္ရာကိုမွ်လည္း (ငါ, ငါ၏ ဥစၥာဟု) စြဲလည္းမစြဲလမ္း။ ရဟန္းတို႔ ဤသို႔လည္း ရဟန္းသည္ စိတ္၌ စိတ္ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ေန၏။

စိတ္ကို ဆင္ျခင္ျခင္း တစ္ဆယ့္ေျခာက္ပါး ၿပီး၏။

၁။ တပ္မက္ျခင္း။

၂။ အမ်က္ထြက္ျခင္း။

၃။ ေတြေဝျခင္း။

၄။ က်ံဳ႕ေသာစိတ္။

၅။ ပ်ံ႕ေသာစိတ္။

၆။ ႐ူပ အ႐ူပစိတ္။

၇။ ကာမာဝစရစိတ္။

၈။ ကာမာဝစရစိတ္။

၉။ ႐ူပ အ႐ူပ စိတ္။

၁ဝ။ အပၸနာသမာဓိ ဥပစာသမာဓိရွိေသာ တည္ၾကည္ေသာစိတ္။

၁၁။ သမာဓိႏွစ္ပါးကင္းေသာ မတည္ၾကည္ေသာစိတ္။

၁၂။ လြတ္ေျမာက္ေသာစိတ္။

၁၃။ မလြတ္ေျမာက္ေသာစိတ္။

သေဘာတရားကို ဆင္ျခင္ျခင္း ငါးပါး

နီဝရဏတရားငါးပါးကို ဆင္ျခင္ျခင္းအပိုင္း

၃၈၂။ ရဟန္းတို႔ အဘယ္သို႔လွ်င္ ရဟန္းသည္ သေဘာတရားတို႔၌ သေဘာတရားတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေနသနည္း။ ရဟန္းတို႔ ဤသာသနာေတာ္၌ ရဟန္းသည္ နီဝရဏ၁ ငါးပါးသေဘာတရားတို႔၌ သေဘာတရားတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏။

ရဟန္းတို႔ အဘယ္သို႔လွ်င္ ရဟန္းသည္ နီဝရဏငါးပါး သေဘာတရားတို႔၌ သေဘာတရားတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေနသနည္း။ ရဟန္းတို႔ ဤသာသနာေတာ္၌ ရဟန္းသည္ မိမိသႏၲာန္၌ကာမစၧႏၵ၂ရွိလွ်င္လည္း ''ငါ၏ သႏၲာန္၌ ကာမစၧႏၵ ရွိသည္''ဟု သိ၏၊ မိမိသႏၲာန္၌ ကာမစၧႏၵ မရွိလွ်င္လည္း ''ငါ၏ သႏၲာန္၌ ကာမစၧႏၵ မရွိ''ဟု သိ၏၊ မျဖစ္ေသးေသာ ကာမစၧႏၵ၏ ျဖစ္ေၾကာင္းကိုလည္းသိ၏၊ ျဖစ္ၿပီးေသာ ကာမစၧႏၵ၏ ပယ္ေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏၊ ပယ္ၿပီးေသာ ကာမစၧႏၵ၏ ေနာင္အခါမျဖစ္ေပၚေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏။

မိမိသႏၲာန္၌ ဗ်ာပါဒ၃ ရွိလွ်င္လည္း ''ငါ၏ သႏၲာန္၌ ဗ်ာပါဒရွိသည္''ဟု သိ၏၊ မိမိသႏၲာန္၌ ဗ်ာပါဒမရွိလွ်င္လည္း ''ငါ၏ သႏၲာန္၌ ဗ်ာပါဒ မရွိ''ဟု သိ၏၊ မျဖစ္ေသးေသာ ဗ်ာပါဒ၏ ျဖစ္ေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏၊ ျဖစ္ၿပီးေသာ ဗ်ာပါဒ၏ ပယ္ေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏၊ ပယ္ၿပီးေသာ ဗ်ာပါဒ၏ေနာင္အခါ မျဖစ္ေပၚေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏။

မိမိသႏၲာန္၌ ထိနမိဒၶ၄ ရွိလွ်င္လည္း ''ငါ၏ သႏၲာန္၌ ထိနမိဒၶ ရွိသည္''ဟု သိ၏၊ မိမိသႏၲာန္၌ ထိနမိဒၶမရွိလွ်င္လည္း ''ငါ၏ သႏၲာန္၌ ထိနမိဒၶ မရွိ''ဟု သိ၏၊ မျဖစ္ေသးေသာ ထိနမိဒၶ၏ျဖစ္ေၾကာင္းကို့လည္း သိ၏၊ ျဖစ္ၿပီးေသာ ထိနမိဒၶ၏ ပယ္ေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏၊ ပယ္ၿပီးေသာ ထိနမိဒၶ၏ ေနာင္အခါမျဖစ္ေပၚေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏။

မိမိသႏၲာန္၌ ဥဒၶစၥၥ၅ ကုကၠဳစၥ၆ ရွိလွ်င္လည္း ''ငါ၏ သႏၲာန္၌ ဥဒၶစၥကုကၠဳစၥရွိသည္''ဟု သိ၏၊ မိမိသႏၲာန္၌ ဥဒၶစၥကုကၠဳစၥမရွိလွ်င္လည္း ''ငါ၏ သႏၲာန္၌ ဥဒၶစၥကုကၠဳစၥ မရွိ''ဟု သိ၏၊ မျဖစ္ေသးေသာဥဒၶစၥကုကၠဳစၥ၏ ျဖစ္ေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏၊ ျဖစ္ၿပီးေသာ ဥဒၶစၥကုကၠဳစၥ၏ ပယ္ေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏၊ ပယ္ၿပီးေသာ ဥဒၶစၥကုကၠဳစၥ၏ ေနာင္အခါ မျဖစ္ေပၚေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏။

မိမိသႏၲာန္၌ ဝိစိကိစၧာ၇ ရွိလွ်င္လည္း ''ငါ၏ သႏၲာန္၌ ဝိစိကိစၧာ ရွိ၏''ဟု သိ၏၊ မိမိသႏၲာန္၌ ဝိစိကိစၧာ မရွိလွ်င္လည္း ''ငါ၏ သႏၲာန္၌ ဝိစိကိစၧာမရွိ''ဟု သိ၏၊ မျဖစ္ေသးေသာ ဝိစိကိစၧာ၏ ျဖစ္ေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏၊ ျဖစ္ၿပီးေသာ ဝိစိကိစၧာ၏ ပယ္ေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏၊ ပယ္ၿပီးေသာ ဝိစိကိစၧာ၏ ေနာင္အခါ မျဖစ္ေပၚေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏၊

ဤသို႔ မိမိ၏ သေဘာတရားတို႔၌မူလည္း သေဘာတရားတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏၊ သူတစ္ပါး၏ သေဘာတရားတို႔၌မူလည္း သေဘာတရားတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏။ မိမိ သူတစ္ပါး၏ သေဘာတရားတို႔၌မူလည္း သေဘာတရားတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏။ သေဘာတရားတို႔၌ ျဖစ္ေၾကာင္းတရားႏွင့္ ျဖစ္ျခင္းသေဘာကို အႀကိမ္ႀကိမ္႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္ ၍မူလည္း ေန၏၊ သေဘာတရားတို႔၌ ပ်က္ေၾကာင္းတရားႏွင့္ ပ်က္ျခင္းသေဘာကိုအႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိ သည္ ျဖစ္၍မူလည္း ေန၏။ သေဘာတရားတို႔၌ ျဖစ္ေၾကာင္းပ်က္ေၾကာင္းတရားႏွင့္ ျဖစ္ျခင္း ပ်က္ျခင္း သေဘာကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ မူလည္း ေန၏။ ထို႔ျပင္ ''သေဘာတရားတို႔သည္သာလွ်င္ ရွိကုန္၏''ဟု ထိုရဟန္းအား သတိသည္ ေရွး႐ႈထင္၏၊ (ထိုသတိသည္) အဆင့္ဆင့္ အသိဉာဏ္တိုးပြါးျခင္း ငွါသာ ျဖစ္၏၊ အဆင့္ဆင့္ သတိတစ္ဖန္တိုးပြါးျခင္းငွါသာ ျဖစ္၏၊ (ထိုရဟန္းသည္ တဏွာဒိ႒ိတို႔ျဖင့္) မမွီမတြယ္မူ၍လည္း ေန၏၊ ေလာက၌တစ္စံုတစ္ရာကိုမွ်လည္း (ငါ, ငါ၏ဥစၥာဟု) စြဲလည္း မစြဲလမ္း။ ရဟန္းတို႔ ဤသို႔လည္း ရဟန္းသည္သေဘာတရားတို႔၌ သေဘာတရားတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိ သည္ျဖစ္၍ ေန၏။

၁။ အပိတ္အပင္တရား

၂။ ကာမဂုဏ္အလို

၃။ သူတစ္ပါးပ်က္စီးေစလိုျခင္းသေဘာ

၄။ ေလးလံထိုင္းမွိဳင္းျခင္း။

၅။ ပ်ံ႕လြင့္ျခင္း။

၆။ ႏွလံုးမသာယာျခင္း။

၇။ မေဝခြဲႏိုင္ျခင္း။

ခႏၶာငါးပါးကို ဆင္ျခင္ျခင္း အပိုင္း

၃၈၃။ ရဟန္းတို႔ တစ္ဖန္ ထို႔ျပင္လည္း ရဟန္းသည္ ဥပါဒါနကၡႏၵာငါးပါး သေဘာတရားတို႔၌သေဘာတရားတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏။ ရဟန္းတို႔ အဘယ္သို႔လွ်င္ ရဟန္းသည္ဥပါဒါနကၡႏၵာငါးပါး သေဘာတရားတို႔၌ သေဘာတရားတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ေနသနည္း။ ရဟန္းတို႔ ဤသာသနာေတာ္၌ ရဟန္းသည္ ဤကား႐ုပ္တည္း၊ ဤကား ႐ုပ္၏ျဖစ္ေၾကာင္းတည္း၊ ဤကား ႐ုပ္၏ ခ်ဳပ္ရာတည္း၊ ဤကား ေဝဒနာတည္း၊ ဤကား ေဝဒနာ၏့ျဖစ္ေၾကာင္းတည္း၊ ဤကား ေဝဒနာ၏ ခ်ဳပ္ရာတည္း၊ ဤကား သညာ၁တည္း၊ ဤကား သညာ၏ျဖစ္ေၾကာင္းတည္း၊ ဤကား သညာ၏ ခ်ဳပ္ရာတည္း၊ ဤသည္တို႔ကား သခၤါရ၂တို႔တည္း၊ ဤကားသခၤါရတို႔၏ ျဖစ္ေၾကာင္းတည္း၊ ဤကား သခၤါရတို႔၏ ခ်ဳပ္ရာတည္း၊ ဤကား ဝိညာဏ္၃တည္း၊ ဤကားဝိညာဏ္၏ ျဖစ္ေၾကာင္းတည္း၊ ဤကား ဝိညာဏ္၏ ခ်ဳပ္ရာတည္းဟု ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏။

ဤသို႔ မိမိ၏ သေဘာတရားတို႔၌မူလည္း သေဘာတရားတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏၊ သူတစ္ပါး၏ သေဘာတရားတို႔၌မူလည္း သေဘာတရားတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏၊ မိမိ သူတစ္ပါး၏ သေဘာတရားတို႔၌မူလည္း သေဘာတရားတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ ျဖစ္၍ေန၏၊ သေဘာတရားတို႔၌ ျဖစ္ေၾကာင္းတရားႏွင့္ ျဖစ္ျခင္းသေဘာကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍မူလည္း ေန၏၊ သေဘာတရားတို႔၌ ပ်က္ေၾကာင္းတရားႏွင့္ ပ်က္ျခင္းသေဘာကို အႀကိမ္ႀကိမ္႐ႈေလ့ ရွိသည္ျဖစ္၍မူလည္း ေန၏၊ သေဘာတရားတို႔၌ ျဖစ္ေၾကာင္း ပ်က္ေၾကာင္းတရားႏွင့္ ျဖစ္ျခင္းပ်က္ျခင္း သေဘာကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍မူလည္း ေန၏။ ထို႔ျပင္ ''သေဘာတရားတို႔သည္သာလွ်င္ ရွိကုန္၏''ဟု ထိုရဟန္းအား သတိသည္ ေရွး႐ႈထင္၏၊ (ထိုသတိသည္) အဆင့္ဆင့္ အသိဉာဏ္တိုးပြါးျခင္း ငွါသာ ျဖစ္၏၊ အဆင့္ဆင့္ သတိတစ္ဖန္ တိုးပြါးျခင္းငွါသာ ျဖစ္၏၊ (ထိုရဟန္းသည္ တဏွာဒိ႒ိတို႔ျဖင့္) မမွီမတြယ္မူ၍လည္း ေန၏၊ ေလာက၌ တစ္စံုတစ္ရာကို မွ်လည္း (ငါ, ငါ၏ဥစၥာဟု) စြဲလည္း မစြဲလမ္း။ ရဟန္းတို႔ ဤသို႔လည္း ရဟန္းသည္ သေဘာတရားတို႔၌သေဘာတရားတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိ သည္ျဖစ္၍ ေန၏။

ခႏၶာငါးပါးကို ဆင္ျခင္ျခင္းအပိုင္း ၿပီး၏။

၁။ မွတ္သိျခင္း။

၂။ ျပဳျပင္စီရင္မႈ အားထုတ္မႈ။

၃။ အထူးသိမႈ။

အာယတနတစ္ဆယ့္ႏွစ္ပါးကို ဆင္ျခင္ျခင္း အပိုင္း

၃၈၄။ ရဟန္းတို႔ တစ္ဖန္ ထို႔ျပင္လည္း ရဟန္းသည္ ေျခာက္ပါးေသာ အတြင္း အပ အာယတန၁သေဘာတရားတို႔၌ သေဘာတရားတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏။ ရဟန္းတို႔ အဘယ္သို႔လွ်င္ ရဟန္းသည္ ေျခာက္ပါးေသာ အတြင္း အပ အာယတနသေဘာတရားတို႔၌ သေဘာတရားတို႔ကိုအႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေနသနည္း။

ရဟန္းတို႔ ဤသာသနာေတာ္၌ ရဟန္းသည္ မ်က္စိကိုလည္း သိ၏၊ အဆင္းတို႔ကိုလည္း သိ၏၊ ထိုႏွစ္ပါးစံုကို စြဲ၍ သံေယာဇဥ္ ျဖစ္ျခင္းကိုလည္း သိ၏၊ မျဖစ္ေသးေသာ သံေယာဇဥ္၏ ျဖစ္ေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏၊ ျဖစ္ၿပီးေသာ သံေယာဇဥ္၏ ပယ္ေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏၊ ပယ္ၿပီးေသာ သံေယာဇဥ္၏ေနာင္အခါ မျဖစ္ေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏။

နားကိုလည္း သိ၏၊ အသံတို႔ကိုလည္း သိ၏၊ ထိုႏွစ္ပါးစံုကို စြဲ၍ သံေယာဇဥ္ ျဖစ္ျခင္းကိုလည္း သိ၏၊ မျဖစ္ေသးေသာ သံေယာဇဥ္၏ ျဖစ္ေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏၊ ျဖစ္ၿပီးေသာ သံေယာဇဥ္၏ပယ္ေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏၊ ပယ္ၿပီးေသာ သံေယာဇဥ္၏ ေနာင္အခါ မျဖစ္ေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏။

ႏွာေခါင္းကိုလည္း သိ၏၊ အနံ႕တို႔ကိုလည္း သိ၏၊ ထိုႏွစ္ပါးစံုကို စြဲ၍ သံေယာဇဥ္ျဖစ္ျခင္းကိုလည္းသိ၏၊ မျဖစ္ေသးေသာ သံေယာဇဥ္၏ ျဖစ္ေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏၊ ျဖစ္ၿပီးေသာ သံေယာဇဥ္၏ပယ္ေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏၊ ပယ္ၿပီးေသာ သံေယာဇဥ္၏ ေနာင္အခါ မျဖစ္ေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏။

လွ်ာကိုလည္း သိ၏၊ အရသာတို႔ကိုလည္း သိ၏၊ ထိုႏွစ္ပါးစံုကို စြဲ၍ သံေယာဇဥ္ ျဖစ္ျခင္းကိုလည္းသိ၏၊ မျဖစ္ေသးေသာ သံေယာဇဥ္၏ ျဖစ္ေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏၊ ျဖစ္ၿပီးေသာ သံေယာဇဥ္၏ပယ္ေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏၊ ပယ္ၿပီးေသာ သံေယာဇဥ္၏ ေနာင္အခါ မျဖစ္ေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏။

ကိုယ္ကိုလည္း သိ၏၊ အေတြ႕အထိတို႔ကိုလည္း သိ၏၊ ထိုႏွစ္ပါးစံုကို စြဲ၍ သံေယာဇဥ္ ျဖစ္ျခင္းကိုလည္း သိ၏၊ မျဖစ္ေသးေသာ သံေယာဇဥ္၏ ျဖစ္ေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏၊ ျဖစ္ၿပီးေသာ သံေယာဇဥ္၏ပယ္ေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏၊ ပယ္ၿပီးေသာ သံေယာဇဥ္၏ ေနာင္အခါ မျဖစ္ေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏။

စိတ္ကိုလည္း သိ၏၊ သေဘာတရားတို႔ကိုလည္း သိ၏၊ ထိုႏွစ္ပါးစံုကို စြဲ၍ သံေယာဇဥ္ျဖစ္ျခင္းကိုလည္း သိ၏၊ မျဖစ္ေသးေသာ သံေယာဇဥ္၏ ျဖစ္ေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏၊ ျဖစ္ၿပီးေသာ သံေယာဇဥ္၏ပယ္ေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏၊ ပယ္ၿပီးေသာ သံေယာဇဥ္၏ ေနာင္အခါ မျဖစ္ေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏။

ဤသို႔ မိမိ၏ သေဘာတရားတို႔၌မူလည္း သေဘာတရားတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏၊ သူတစ္ပါး၏ သေဘာတရားတို႔၌မူလည္း သေဘာတရားတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏၊ မိမိ သူတစ္ပါး၏ သေဘာတရားတို႔၌မူလည္း သေဘာတရားတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏၊ သေဘာတရားတို႔၌ ျဖစ္ေၾကာင္းတရားႏွင့္ ျဖစ္ျခင္းသေဘာကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍မူ လည္းေန၏၊ သေဘာတရားတို႔၌ ပ်က္ေၾကာင္းတရားႏွင့္ ပ်က္ျခင္းသေဘာကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍မူလည္း ေန၏။ သေဘာတရားတို႔၌ ျဖစ္ေၾကာင္း ပ်က္ေၾကာင္းတရားႏွင့္ ျဖစ္ျခင္းပ်က္ျခင္းသေဘာ ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍မူလည္း ေန၏၊ ထို႔ျပင္ ''သေဘာတရားတို႔သည္သာလွ်င္ ရွိကုန္၏''ဟု ထိုရဟန္းအား သတိသည္ ေရွး႐ႈထင္၏၊ (ထိုသတိသည္) အဆင့္ဆင့္ အသိဉာဏ္ တိုးပြါးျခင္းငွါသာ ျဖစ္၏၊ အဆင့္ဆင့္ သတိ တစ္ဖန္တိုးပြါးျခင္းငွါသာ ျဖစ္၏၊ (ထိုရဟန္းသည္ တဏွာဒိ႒ိတို႔ျဖင့္) မမွီ မတြယ္မူ၍လည္း ေန၏၊ ေလာက၌တစ္စံုတစ္ ရာကိုမွ်လည္း (ငါ, ငါ၏ဥစၥာဟု) စြဲလည္း မစြဲလမ္း။ ရဟန္းတို႔ ဤသို႔လည္း ရဟန္းသည္ေျခာက္ပါးေသာ အတြင္း အပ အာယတန သေဘာတရားတို႔၌ သေဘာတရားတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏။

အာယတနတစ္ဆယ့္ႏွစ္ပါးကို ဆင္ျခင္ျခင္းအပိုင္း ၿပီး၏။

၁။ ျဖစ္ရာ တည္ရာ အေၾကာင္း

ေဗာဇၥ်င္ခုနစ္ပါးကို ဆင္ျခင္ျခင္း အပိုင္း

၃၈၅။ ရဟန္းတို႔ တစ္ဖန္ ထို႔ျပင္လည္း ရဟန္းသည္ ေဗာဇၥ်င္၁ ခုနစ္ပါး သေဘာတရားတို႔၌ သေဘာတရားတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏၊ ရဟန္းတို႔ အဘယ္သို႔လွ်င္ ရဟန္းသည္ ေဗာဇၥ်င္ခုနစ္ပါး သေဘာတရားတို႔၌ သေဘာတရားတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေနသနည္း။

ရဟန္းတို႔ ဤသာသနာေတာ္၌ ရဟန္းသည္ မိမိသႏၲာန္၌ သတိသေမၺာဇၥ်င္၂ရွိလွ်င္လည္း ''ငါ၏သႏၲာန္၌ သတိသေမၺာဇၥ်င္ ရွိသည္''ဟု သိ၏၊ မိမိသႏၲာန္၌ သတိသေမၺာဇၥ်င္မရွိလွ်င္လည္း ''ငါ၏သႏၲာန္၌ သတိသေမၺာဇၥ်င္မရွိ''ဟု သိ၏၊ မျဖစ္ေသးေသာ သတိသေမၺာဇၥ်င္၏ ျဖစ္ေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏၊ ျဖစ္ၿပီးေသာ သတိသေမၺာဇၥ်င္ကို ပြါးေစျခင္းငွါ ျပည့္စံုျခင္း၏ အေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏။

မိမိသႏၲာန္၌ ဓမၼဝိစယသေမၺာဇၥ်င္၃ ရွိလွ်င္လည္း ''ငါ၏ သႏၲာန္၌ ဓမၼဝိစယသေမၺာဇၥ်င္ ရွိသည္''ဟုသိ၏၊ မိမိသႏၲာန္၌ ဓမၼဝိစယသေမၺာဇၥ်င္မရွိလွ်င္လည္း ''ငါ၏ သႏၲာန္၌ ဓမၼဝိစယသေမၺာဇၥ်င္မရွိ''ဟုသိ၏၊ မျဖစ္ေသးေသာ ဓမၼဝိစယသေမၺာဇၥ်င္၏ ျဖစ္ေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏၊ ျဖစ္ၿပီးေသာ ဓမၼဝိစယ သေမၺာဇၥ်င္ကို့ပြါးေစျခင္းငွါ ျပည့္စံုျခင္း၏ အေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏။

မိမိသႏၲာန္၌ ဝီရိယသေမၺာဇၥ်င္၄ ရွိလွ်င္လည္း ''ငါ၏ သႏၲာန္၌ ဝီရိယသေမၺာဇၥ်င္ ရွိသည္''ဟု သိ၏၊ မိမိသႏၲာန္၌ ဝီရိယသေမၺာဇၥ်င္မရွိလွ်င္လည္း ''ငါ၏ သႏၲာန္၌ ဝီရိယသေမၺာဇၥ်င္မရွိ''ဟု သိ၏၊ မျဖစ္ေသးေသာ ဝီရိယသေမၺာဇၥ်င္၏ ျဖစ္ေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏၊ ျဖစ္ၿပီးေသာ ဝီရိယသေမၺာဇၥ်င္ကိုပြါးေစျခင္းငွါ ျပည့္စံုျခင္း၏ အေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏။

မိမိသႏၲာန္၌ ဝီတိသေမၺာဇၥ်င္၅ ရွိလွ်င္လည္း ''ငါ၏ သႏၲာန္၌ ပီတိသေမၺာဇၥ်င္ရွိသည္''ဟုသိ၏၊ မိမိသႏၲာန္၌ ပီတိသေမၺာဇၥ်င္မရွိလွ်င္လည္း ''ငါ၏ သႏၲာန္၌ ပီတိသေမၺာဇၥ်င္မရွိ''ဟု သိ၏၊ မျဖစ္ေသးေသာပီတိသေမၺာဇၥ်င္၏ ျဖစ္ေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏၊ ျဖစ္ၿပီးေသာ ပီတိသေမၺာဇၥ်င္ကို ပြါးေစျခင္းငွါျပည့္စံုျခင္း၏ အေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏။

မိမိသႏၲာန္၌ ပႆဒိၶသေမၺာဇၥ်င္၆ရွိလွ်င္လည္း ''ငါ၏ သႏၲာန္၌ ပႆဒၶိသေမၺာဇၥ်င္ ရွိသည္''ဟု သိ၏၊ မိမိသႏၲာန္၌ ပႆဒၶိသေမၺာဇၥ်င္မရွိလွ်င္လည္း ''ငါ၏ သႏၲာန္၌ ပႆဒၶိသေမၺာဇၥ်င္ မရွိ''ဟု သိ၏၊ မျဖစ္ေသးေသာ ပႆဒၶိသေမၺာဇၥ်င္၏ ျဖစ္ေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏၊ ျဖစ္ၿပီးေသာ ပႆဒၶိသေမၺာဇၥ်င္ကိုပြါးေစျခင္းငွါ ျပည့္စံုျခင္း၏ အေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏။

မိမိသႏၲာန္၌ သမာဓိသေမၺာဇၥ်င္၇ ရွိလွ်င္လည္း ''ငါ၏ သႏၲာန္၌ သမာဓိသေမၺာဇၥ်င္ ရွိသည္''ဟု သိ၏၊ မိမိသႏၲာန္၌ သမာဓိသေမၺာဇၥ်င္ မရွိလွ်င္လည္း ''ငါ၏ သႏၲာန္၌ သမာဓိသေမၺာဇၥ်င္ မရွိ''ဟု သိ၏၊ မျဖစ္ေသးေသာ သမာဓိသေမၺာဇၥ်င္၏ ျဖစ္ေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏၊ ျဖစ္ၿပီးေသာ သမာဓိသေမၺာဇၥ်င္ ကိုပြါးေစျခင္းငွါ ျပည့္စံုျခင္း၏ အေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏။

မိမိသႏၲာန္၌ ဥေပကၡာသေမၺာဇၥ်င္၈ ရွိလွ်င္လည္း ''ငါ၏ သႏၲာန္၌ ဥေပကၡာသေမၺာဇၥ်င္ ရွိသည္''ဟုသိ၏၊ မိမိသႏၲာန္၌ ဥေပကၡာသေမၺာဇၥ်င္ မရွိလွ်င္လည္း ''ငါ၏ သႏၲာန္၌ ဥေပကၡာသေမၺာဇၥ်င္ မရွိ''ဟုသိ၏၊ မျဖစ္ေသးေသာ ဥေပကၡာသေမၺာဇၥ်င္၏ ျဖစ္ေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏၊ ျဖစ္ၿပီးေသာ ဥေပကၡာသေမၺာဇၥ်င္ကို ပြါးေစျခင္းငွါ ျပည့္စံုျခင္း၏ အေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏။

ဤသို႔ မိမိ၏ သေဘာတရားတို႔၌မူလည္း သေဘာတရားတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏၊ သူတစ္ပါး၏ သေဘာတရားတို႔၌မူလည္း သေဘာတရားတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏၊ မိမိ သူတစ္ပါး၏ သေဘာတရားတို႔၌မူလည္း သေဘာတရားတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္ ၍ေန၏၊ သေဘာတရားတို႔၌ ျဖစ္ေၾကာင္းတရားႏွင့္ ျဖစ္ျခင္းသေဘာကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍မူလည္း ေန၏၊ သေဘာတရားတို႔၌ ပ်က္ေၾကာင္းတရားႏွင့္ ပ်က္ျခင္းသေဘာကို အႀကိမ္ႀကိမ္႐ႈေလ့ ရွိသည္ ျဖစ္၍မူလည္း ေန၏။ သေဘာတရားတို႔၌ ျဖစ္ေၾကာင္း ပ်က္ေၾကာင္းတရားႏွင့္ ျဖစ္ျခင္းပ်က္ျခင္းသေဘာကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ မူလည္း ေန၏။ ထို႔ျပင္ ''သေဘာတရားတို႔သည္သာ လွ်င္ ရွိကုန္၏''ဟု ထိုရဟန္းအား သတိသည္ ေရွး႐ႈထင္၏၊ (ထိုသတိသည္) အဆင့္ဆင့္ အသိဉာဏ္ တိုးပြါးျခင္းငွါသာ ျဖစ္၏၊ အဆင့္ဆင့္ သတိတစ္ဖန္ တိုးပြါးျခင္းငွါသာ ျဖစ္၏၊ (ထိုရဟန္းသည္ တဏွာဒိ႒ိ တို႔ျဖင့္) မမွီမတြယ္မူ၍လည္း ေန၏၊ ေလာက၌ တစ္စံုတစ္ ရာကိုမွ်လည္း (ငါ, ငါ၏ဥစၥာဟု) စြဲလည္း မစြဲလမ္း။ ရဟန္းတို႔ ဤသို႔လည္း ရဟန္းသည္ ေဗာဇၥ်င္ခုနစ္ပါး သေဘာတရားတို႔၌ သေဘာတရားတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏။

ေဗာဇၥ်င္ခုနစ္ပါးကို ဆင္ျခင္ျခင္းအပိုင္း ၿပီး၏။

၁။ သစၥာတို႔ကို သိေၾကာင္း။

၂။ မဂ္ဉာဏ္၏ အေၾကာင္းျဖစ္ေသာ ေအာက္ေမ့ျခင္း။

၃။ မဂ္ဉာဏ္၏အေၾကာင္းျဖစ္ေသာ တရားသေဘာကို စူးစမ္းဆင္ျခင္ျခင္း။

၄။ မဂ္ဉာဏ္၏ အေၾကာင္းျဖစ္ေသာ အားထုတ္ျခင္း။

၅။ မဂ္ဉာဏ္၏ အေၾကာင္းျဖစ္ေသာ ႏွစ္သိမ့္ျခင္း။

၆။ မဂ္ဉာဏ္၏ အေၾကာင္းျဖစ္ေသာ ကိုယ္စိတ္၏ ၿငိမ္းခ်မ္းျခင္း။

၇။ မဂ္ဉာဏ္၏ အေၾကာင္းျဖစ္ေသာ တည္ၾကည္ျခင္း။

၈။ မဂ္ဉာဏ္၏ အေၾကာင္းျဖစ္ေသာ အညီအမွ်႐ႈျခင္း။

သစၥာေလးပါးကို ဆင္ျခင္ျခင္း အပိုင္း

၃၈၆။ ရဟန္းတို႔ တစ္ဖန္ ထို႔ျပင္လည္း ရဟန္းသည္ အရိယသစၥာေလးပါး သေဘာတရားတို႔၌သေဘာတရားတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏၊ ရဟန္းတို႔ အဘယ္သို႔လွ်င္ ရဟန္းသည္အရိယသစၥာေလးပါး သေဘာတရားတို႔၌ သေဘာတရားတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ ျဖစ္၍ ေနသနည္း။

ရဟန္းတို႔ ဤသာသနာေတာ္၌ ရဟန္းသည္ ''ဤကား ဒုကၡတည္း''ဟုဟုတ္မွန္သည့္အတိုင္း သိ၏၊ ''ဤကား ဒုကၡျဖစ္ေၾကာင္းတည္း''ဟုဟုတ္မွန္သည့္အတိုင္း သိ၏၊ ''ဤကား ဒုကၡခ်ဳပ္ရာတည္း''ဟုဟုတ္မွန္သည့္အတိုင္း သိ၏၊ ''ဤကား ဒုကၡခ်ဳပ္ရာသို႔ ေရာက္ေၾကာင္းအက်င့္ တည္း''ဟုဟုတ္မွန္သည့္အတိုင္း သိ၏။

ပဌမအခန္း ၿပီး၏။

-----

ဒုကၡ အရိယသစၥာ

၃၈၇။ ရဟန္းတို႔ ဒုကၡသစၥာဟူသည္ အဘယ္နည္း။ ဇာတိ၁ သည္လည္း ဒုကၡတည္း၊ ဇရာ၂သည္လည္း ဒုကၡတည္း၊ မရဏ၃ သည္လည္း ဒုကၡတည္း၊ ေသာက၄ ပရိေဒဝ၅ ဒုကၡ၆ ေဒါမနႆ၇ဥပါယာသ၈ တို႔သည္လည္း ဒုကၡတို႔တည္း၊ မခ်စ္ခင္ မႏွစ္သက္ဖြယ္တို႔ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေပါင္းသင္းရျခင္းသည္လည္း ဒုကၡတည္း၊ ခ်စ္ႏွစ္လိုဖြယ္တို႔ႏွင့္ ကြဲကြာေကြကြင္းရျခင္းသည္လည္း ဒုကၡတည္း၊ အလိုရွိသည္ကို မရျခင္းသည္လည္း ဒုကၡတည္း၊ အက်ဥ္းခ်ဳပ္အားျဖင့္ ဥပါဒါနကၡႏၵာငါးပါးတို႔သည္ဒုကၡတို႔တည္း။

၃၈၈။ ရဟန္းတို႔ ဇာတိဟူသည္ အဘယ္နည္း။ ထိုထိုသတၱဝါတို႔၏ ထိုထိုသတၱဝါ အစုအေပါင္း၌ ေရွးဦးစြာျဖစ္ျခင္း ျပည့္စံုစြာျဖစ္ျခင္း (အမိဝမ္းတြင္း ဥခြံတြင္းသို႔) သက္ဝင္ျခင္း ကိုယ္ထင္ရွားျဖစ္ျခင္း ခႏၶာတို႔၏ ထင္ရွားျဖစ္ျခင္း အာယတနတို႔ကို ရျခင္းတည္း။ ရဟန္းတို႔ ဤတရားသေဘာကို ဇာတိဟူ၍ေခၚဆိုအပ္၏။

၃၈၉။ ရဟန္းတို႔ ဇာရာဟူသည္ အဘယ္နည္း။ ထိုထိုသတၱဝါတို႔၏ ထိုထိုသတၱဝါအေပါင္း၌ အိုျခင္းအိုေသာအျခင္းအရာ သြားက်ိဳးျခင္း ဆံျဖဴျခင္း အေရတြန္႔႐ံႈ႕ျခင္း ႐ုပ္အသက္ဆုတ္ယုတ္ျခင္း (မ်က္စိစေသာ) ဣေႁႏၵတို႔၏ ရင့္ျခင္းတည္း။ ရဟန္းတို႔ ဤတရားသေဘာကို ဇရာဟူ၍ ေခၚဆိုအပ္၏။

၃၉ဝ။ ရဟန္းတို႔ မရဏဟူသည္ အဘယ္နည္း။ ထိုထိုသတၱဝါတို႔၏ ထိုထိုသတၱဝါအေပါင္းမွ ေရြ႕ေလ်ာျခင္း ေရြ႕ေလ်ာေသာအျခင္းအရာ ပ်က္စီးျခင္း ကြယ္ေပ်ာက္ျခင္း သက္ျပတ္ေသဆံုးျခင္း ကြယ္လြန္ျခင္း ခႏၶာတို႔၏ ပ်က္စီးျခင္း ကိုယ္ကိုပစ္ခ်ျခင္း ဇီဝိတိေႁႏၵ၏ ျပတ္စဲျခင္းတည္း။ ရဟန္းတို႔ဤတရား သေဘာကို မရဏဟူ၍ ေခၚဆိုအပ္၏။

၃၉၁။ ရဟန္းတို႔ ေသာကဟူသည္ အဘယ္နည္း။ ရဟန္းတို႔ တစ္မ်ဳိးမ်ဳိးေသာ ပ်က္စီးျခင္းႏွင့့္မလြတ္ကင္းေသာ တစ္မ်ဳိးမ်ဳိးေသာ ဆင္းရဲေၾကာင္းႏွင့္ ေတြ႕ေသာသတၱဝါ၏ စိုးရိမ္ျခင္း စိုးရိမ္ေသာအျခင္းအရာ စိုးရိမ္သည္၏အျဖစ္ အတြင္း၌စိုးရိမ္ျခင္း အတြင္း၌ ျပင္းစြာ စိုးရိမ္ျခင္းတည္း။ ရဟန္းတို႔ ဤသေဘာတရားကို ေသာကဟူ၍ ေခၚဆိုအပ္၏။

၃၉၂။ ရဟန္းတို႔ ပရိေဒဝဟူသည္ အဘယ္နည္း။ ရဟန္းတို႔ တစ္မ်ဳိးမ်ဳိးေသာ ပ်က္စီးျခင္းႏွင့္မလြတ္ကင္းေသာ တစ္မ်ဳိးမ်ဳိးေသာ ဆင္းရဲေၾကာင္းႏွင့္ ေတြ႕ေသာ သတၱဝါ၏ ငိုေႂကြးျခင္း ျပင္းစြာ ငိုေႂကြးျခင္း ငိုေႂကြးေသာ အျခင္းအရာ ျပင္းစြာငိုေႂကြးေသာ အျခင္းအရာ ငိုေႂကြးသည္၏အျဖစ္ ျပင္းစြာငိုေႂကြးသည္၏အျဖစ္တည္း။ ရဟန္းတို႔ ဤသေဘာတရားကို ပရိေဒဝ ဟူ၍ ေခၚဆိုအပ္၏။

၃၉၃။ ရဟန္းတို႔ ဒုကၡဟူသည္ အဘယ္နည္း။ ရဟန္းတို႔ ကိုယ္၌ျဖစ္ေသာဆင္းရဲျခင္း ကိုယ္၌ျဖစ္ေသာ မသာယာျခင္း ကိုယ္အေတြ႕ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ဆင္းရဲေသာ မသာယာအပ္ေသာ ခံစားျခင္းတည္း။ ရဟန္းတို႔ ဤသေဘာတရားကို ဒုကၡဟူ၍ ေခၚဆိုအပ္၏။

၃၉၄။ ရဟန္းတို႔ ေဒါမနႆဟူသည္ အဘယ္နည္း။ ရဟန္းတို႔ စိတ္၌ျဖစ္ေသာဆင္းရဲျခင္း စိတ္၌ျဖစ္ေသာ မသာယာျခင္း စိတ္အေတြ႕ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ဆင္းရဲေသာ မသာယာအပ္ေသာ ခံစားျခင္းတည္း။ ရဟန္းတို႔ ဤသေဘာတရားကို ေဒါမနႆဟူ၍ ေခၚဆိုအပ္၏။

၃၉၅။ ရဟန္းတို႔ ဥပါယာသဟူသည္ အဘယ္နည္း။ ရဟန္းတို႔ တစ္မ်ဳိးမ်ဳိးေသာ ပ်က္စီးျခင္းႏွင့္မလြတ္ကင္းေသာ တစ္မ်ဳိးမ်ဳိးေသာ ဆင္းရဲျခင္း၏ အေၾကာင္းႏွင့္ေတြ႕ၾကံဳေသာ သတၱဝါ၏ ပင္ပန္းျခင္းျပင္းစြာပင္ပန္းျခင္း ပင္ပန္းသည္၏အျဖစ္ ျပင္းစြာပင္ပန္းသည္၏အျဖစ္တည္း။ ရဟန္းတို႔ ဤသေဘာတရားကို ဥပါယာသဟူ၍ ေခၚဆိုအပ္၏။

၃၉၆။ ရဟန္းတို႔ မခ်စ္မႏွစ္လိုဖြယ္တို႔ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေပါင္းသင္းရျခင္း ဆင္းရဲဟူသည္ အဘယ္နည္း။ ဤေလာက၌ မလိုလား မႏွစ္သက္ မျမတ္ႏိုးအပ္ကုန္ေသာ အဆင္း အသံ အနံ႕ အရသာ အေတြ႕ သေဘာတရားတို႔ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အက်ဳိးမဲ့ျခင္း အစီးအပြါးမဲ့ျခင္း မခ်မ္းသာျခင္း ေဘးမၿငိမ္းျခင္းကိုလိုလားကုန္ေသာ သူတို႔ေသာ္လည္းေကာင္း ထိုသူအား ရွိကုန္၏၊ ထို (အာ႐ံုသတၱဝါ) တို႔ႏွင့္တကြ ေတြ႕ရျခင္း ဆံုရျခင္း ေပါင္းေဖာ္ရျခင္း ေရာေႏွာရျခင္းတည္း။ ရဟန္းတို႔ ဤတရားသေဘာကို မခ်စ္မႏွစ္လိုဖြယ္တို႔ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေပါင္းသင္းရျခင္း ဆင္းရဲဟူ၍ ေခၚဆိုအပ္၏။

၃၉၇။ ရဟန္းတို႔ ခ်စ္ခင္ႏွစ္လိုဖြယ္တို႔ႏွင့္ ကဲြကြာေကြကြင္းရျခင္း ဆင္းရဲဟူသည္ အဘယ္နည္း။ ဤေလာက၌ လိုလားႏွစ္သက္ ျမတ္ႏိုးအပ္ကုန္ေသာ အဆင္း အသံ အနံ႕ အရသာ အထိ သေဘာတရားတို႔ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အက်ဳိးအစီးအပြါးခ်မ္းသာျခင္း ေဘးကင္းျခင္းကို လိုလားကုန္ေသာ အမိအဖ ညီ အစ္ကို ႏွမ အစ္မ မိတ္ေဆြ အေပါင္းအေဖာ္ ေဆြမ်ဳိးသားခ်င္းတို႔ေသာ္လည္းေကာင္း ထိုသူအားရွိကုန္၏၊ ထို (အာ႐ံုသတၱဝါ) တို႔ႏွင့္ မေတြ႕ရျခင္း မဆံုရျခင္း မေပါင္းေဖာ္ရျခင္း မေရာေႏွာရျခင္းတည္း။ ရဟန္းတို႔ ဤတရားသေဘာကို ခ်စ္ခင္ႏွစ္လိုဖြယ္တို႔ႏွင့္ ကြဲကြာေကြကြင္းရျခင္း ဆင္းရဲဟူ၍ ေခၚဆိုအပ္၏။

၃၉၈။ ရဟန္းတို႔ အလိုရွိသည္ကို မရျခင္း ဆင္းရဲဟူသည္ အဘယ္နည္း။ ရဟန္းတို႔ ဇာတိသေဘာရွိကုန္ေသာ သတၱဝါတို႔အား ''ငါတို႔သည္ ဇာတိသေဘာမရွိၾကကုန္မူ ေကာင္းေလစြ၊ ဇာတိသည္ငါတို႔ထံသို႔ မလာမူကား ေကာင္းေလစြ''ဟု ဤသို႔ေသာ ေတာင့္တျခင္းသည္ ျဖစ္ေပၚ၏၊ ယင္းသို႔ေတာင့္တေသာ္လည္း ဤ (ဇာတိမလာျခင္း) ကို ေတာင့္တျခင္းျဖင့္ မရအပ္၊ ဤသည္လည္းအလိုရွိသည္ကို မရျခင္း ဆင္းရဲမည္၏။ ရဟန္းတို႔ ဇရာသေဘာရွိကုန္ေသာ သတၱဝါတို႔အား ''ငါတို႔သည္ဇရာသေဘာ မရွိၾကကုန္မူ ေကာင္းေလစြ၊ ဇရာသည္ ငါတို႔ထံ မလာမူကား ေကာင္းေလစြ''ဟုဤသို႔ေသာ ေတာင့္တျခင္းသည္ ျဖစ္ေပၚ၏၊ ယင္းသို႔ ေတာင့္တေသာ္လည္း ဤ (ဇရာမလာျခင္း) ကိုေတာင့္တျခင္းျဖင့္ မရအပ္၊ ဤသည္လည္း အလိုရွိသည္ကို မရျခင္း ဆင္းရဲမည္၏။ ရဟန္းတို႔ ဗ်ာဓိ၉သေဘာရွိကုန္ေသာ သတၱဝါတို႔အား ''ငါတို႔သည္ ဗ်ာဓိသေဘာ မရွိၾကကုန္မူ ေကာင္းေလစြ၊ ဗ်ာဓိသည္ ငါတို႔ထံ မလာမူကား ေကာင္း ေလစြ''ဟု ဤသို႔ေသာ ေတာင့္တျခင္းသည္ ျဖစ္ေပၚ၏၊ ယင္းသို႔ ေတာင့္တေသာ္လည္း ဤ (ဗ်ာဓိမလာျခင္း) ကို ေတာင့္တျခင္းျဖင့္ မရအပ္၊ ဤသည္လည္းအလိုရွိသည္ကို မရျခင္း ဆင္းရဲမည္၏။ ရဟန္းတို႔ မရဏသေဘာရွိကုန္ေသာ သတၱဝါတို႔အား ''ငါတို႔သည္ မရဏသေဘာ မရွိၾကကုန္မူ ေကာင္းေလစြ၊ မရဏသည္ ငါတို႔ထံ မလာမူကားေကာင္းေလစြ''ဟု ဤသို႔ေသာ ေတာင့္တျခင္းသည္ ျဖစ္ေပၚ၏၊ ယင္းသို႔ ေတာင့္တေသာ္လည္းဤ (မရဏမလာျခင္း) ကို ေတာင့္တျခင္းျဖင့္ မရအပ္၊ ဤသည္လည္း အလိုရွိသည္ကို မရျခင္းဆင္းရဲမည္၏။ ရဟန္းတို႔ ေသာက ပရိေဒဝ ဒုကၡ ေဒါမနႆ ဥပါယာသ သေဘာရွိကုန္ေသာသတၱဝါတို႔အား ''ငါတို႔သည္ ေသာက ပရိေဒဝ ဒုကၡ ေဒါမနႆ ဥပါယာသ သေဘာမရွိၾကကုန္မူေကာင္းေလစြ၊ ေသာက ပရိေဒဝ ဒုကၡ ေဒါမနႆ ဥပါယာသသည္ ငါတို႔ထံသို႔မလာမူကားေကာင္းေလစြ''ဟု ဤသို႔ေသာ ေတာင့္တျခင္းသည္ ျဖစ္ေပၚ၏၊ ယင္းသို႔ ေတာင့္တေသာ္လည္း ဤ (ေသာကစသည္တို႔ မလာျခင္း) ကို ေတာင့္တျခင္းျဖင့္ မရအပ္၊ ဤသည္လည္း အလိုရွိသည္ကိုမရျခင္း ဆင္းရဲမည္၏။

၃၉၉။ ရဟန္းတို႔ အက်ဥ္းခ်ဳပ္အားျဖင့္ ငါးပါးေသာ ဥပါဒါနကၡႏၵာ၁ဝ ဆင္းရဲတို႔ဟူသည္ အဘယ္ နည္း။ ငါးပါးေသာ ဥပါဒါနကၡႏၵာတို႔ဟူသည္ ႐ုပ္ ဥပါဒါနကၡႏၵာ၊ ေဝဒနာ ဥပါဒါနကၡႏၵာ၊ သညာ ဥပါဒါနကၡႏၶာ၊ သခၤါရ ဥပါဒါနကၡႏၵာ၊ ဝိညာဏ္ ဥပါဒါနကၡႏၵာတို႔ေပတည္း။ ရဟန္းတို႔ ဤ (ဥပါဒါနကၡႏၵာ ငါးပါး) တို႔ကိုအက်ဥ္းခ်ဳပ္အားျဖင့္ ငါးပါးေသာ ဥပါဒါနကၡႏၵာဆင္းရဲတို႔ဟူ၍ ဆိုအပ္ကုန္၏။

ရဟန္းတို႔ ဤတရားသေဘာကို ဒုကၡအရိယသစၥာဟူ၍ ဆိုအပ္၏။

၁။ ပဋိသေႏၶတည္ေနရျခင္း။

၂။ အိုျခင္း။

၃။ ေသျခင္း။

၄။ စိုးရိမ္ပူပန္ျခင္း။

၅။ ငိုေႂကြးျခင္း။

၆။ ကိုယ္ဆင္းရဲျခင္း။

၇။ စိတ္ဆင္းရဲျခင္း။

၈။ ျပင္းစြာပူပန္ျခင္း။

၉။ နာခ်င္း

၁ဝ။ ဥပါဒါန္၏ အာ႐ုံတရားစု

ဒုကၡသမုဒယ အရိယသစၥာ

၄ဝဝ။ ရဟန္းတို႔ ဒုကၡသမုဒယအရိယသစၥာသည္ အဘယ္နည္း။ တစ္ဖန္ ဘဝသစ္ကို ျဖစ္ေစတတ္ေသာ ႏွစ္သက္ တပ္မက္ျခင္းႏွင့္တကြျဖစ္ေသာ ထိုထိုဘဝအာ႐ံု၌ အလြန္ႏွစ္သက္ျခင္းရွိေသာ တဏွာတည္း။ ထိုတဏွာ၁သည္ အဘယ္နည္း။ ကာမတဏွာ၂ ဘဝတဏွာ၃ ဝိဘဝတဏွာ၄ တို႔တည္း။

ရဟန္းတို႔ ထိုတဏွာ ျဖစ္သည္ရွိေသာ္ အဘယ္၌ ျဖစ္သနည္း၊ တည္သည္ရွိေသာ္ အဘယ္၌ တည္သနည္း။ ေလာက၌ ခ်စ္ခင္ဖြယ္သာယာဖြယ္ သေဘာသည္ (ရွိ၏)၊ ထို (တဏွာ) သည့္ျဖစ္သည္ရွိေသာ္ ဤ (ခ်စ္ခင္ဖြယ္သာယာဖြယ္အာ႐ံု) ၌ ျဖစ္၏၊ တည္သည္ရွိေသာ္ဤ (ခ်စ္ခင္ဖြယ္သာယာဖြယ္အာ႐ံု) ၌ တည္၏။

ေလာက၌ ခ်စ္ခင္ဖြယ္သာယာဖြယ္ သေဘာသည္ အဘယ္နည္း။ ေလာက၌ မ်က္စိသည္ ခ်စ္ခင္ဖြယ္သာယာဖြယ္သေဘာ ျဖစ္၏၊ ထိုတဏွာသည္ ျဖစ္သည္ရွိေသာ္ ဤမ်က္စိ၌ ျဖစ္၏။ တည္သည္ရွိေသာ္ ဤမ်က္စိ၌ တည္၏။ ေလာက၌ နားသည္။ပ။ ေလာက၌ ႏွာေခါင္းသည္။ပ။ ေလာက၌ လွ်ာသည္။ပ။ ေလာက၌ ကိုယ္သည္။ပ။ ေလာက၌ စိတ္သည္ ခ်စ္ခင္ဖြယ္သာယာဖြယ္သေဘာ ျဖစ္၏၊ ထိုတဏွာသည္ျဖစ္သည္ရွိေသာ္ ဤစိတ္၌ ျဖစ္၏။ တည္သည္ရွိေသာ္ ဤစိတ္၌ တည္၏။

ေလာက၌ ႐ူပါ႐ံု၅ တို႔သည္။ပ။ ေလာက၌ သဒၵါ႐ံု၆ တို႔သည္။ပ။ ေလာက၌ ဂႏၶာ႐ံု၇ တို႔သည္။ပ။ ေလာက၌ ရသာ႐ံု၈ တို႔သည္။ပ။ ေလာက၌ ေဖာ႒ဗၺာ႐ံု၉ တို႔သည္။ပ။ ေလာက၌တရားသေဘာတို႔သည္ ခ်စ္ခင္ဖြယ္သာယာဖြယ္ သေဘာျဖစ္၏၊ ထိုတဏွာသည္ ျဖစ္သည္ရွိေသာ္ဤတရားသေဘာတို႔၌ ျဖစ္၏။ တည္သည္ရွိေသာ္ ဤတရားသေဘာတို႔၌ တည္၏။

ေလာက၌ စကၡဳဝိညာဏ္၁ဝသည္။ပ။ ေလာက၌ ေသာတဝိညာဏ္၁၁သည္။ပ။ ေလာက၌ ဃာနဝိညာဏ္၁၂သည္။ပ။ ေလာက၌ ဇိဝွါဝိညာဏ္၁၃သည္။ပ။ ေလာက၌ ကာယဝိညာဏ္၁၄သည္။ပ။ ေလာက၌ မေနာဝိညာဏ္၁၅သည္ ခ်စ္ခင္ဖြယ္သာယာဖြယ္သေဘာ ျဖစ္၏၊ ထိုတဏွာသည္ျဖစ္သည္ရွိေသာ္ ဤမေနာ ဝိညာဏ္၌ ျဖစ္၏။ တည္သည္ရွိေသာ္ ဤမေနာဝိညာဏ္၌ တည္၏။

ေလာက၌ စကၡဳသမၹႆ၁၆သည္။ပ။ ေလာက၌ ေသာတသမၹႆ၁၇သည္။ပ။ ေလာက၌ဃာနသမၹႆ၁၈သည္။ပ။ ေလာက၌ ဇိဝွါသမၹႆ၁၉သည္။ပ။ ေလာက၌ ကာယသမၹႆ၂ဝသည္။ပ။ ေလာက၌ မေနာသမၹႆ၂၁သည္ ခ်စ္ခင္ဖြယ္သာယာဖြယ္သေဘာ ျဖစ္၏၊ ထိုတဏွာသည္ျဖစ္သည္ရွိေသာ္ ဤမေနာသမၹႆ၌ ျဖစ္၏။ တည္သည္ရွိေသာ္ ဤမေနာသမၹႆ၌ တည္၏။

ေလာက၌ စကၡဳသမၹႆဇာေဝဒနာ၂၂သည္။ ပ။ ေလာက၌ ေသာတသမၹႆဇာေဝဒနာ၂၃သည္။ပ။ ေလာက၌ ဃာနသမၹႆဇာေဝဒနာ၂၄သည္။ ပ။ ေလာက၌ ဇိဝွါသမၹႆဇာေဝဒနာ၂၅သည္။ ပ။ ေလာက၌ကာယသမၹႆဇာေဝဒနာ၂၆သည္။ပ။ ေလာက၌ မေနာသမၹႆဇာေဝဒနာ၂၇သည္ ခ်စ္ခင္ဖြယ္သာယာဖြယ္သေဘာျဖစ္၏၊ ထိုတဏွာသည္ ျဖစ္သည္ရွိေသာ္ ဤမေနာသမၹႆဇာေဝဒနာ၌ ျဖစ္၏။ တည္သည္ရွိေသာ္ဤမေနာ သမၹႆဇာေဝဒနာ၌ တည္၏။

ေလာက၌ ႐ူပသညာ၂၈သည္။ပ။ ေလာက၌ သဒၵသညာ၂၉သည္။ပ။ ေလာက၌ ဂႏၶသညာ၃ဝ သည္။ပ။ ေလာက၌ ရသသညာ၃၁သည္။ပ။ ေလာက၌ ေဖာ႒ဗၺသညာ၃၂သည္။ပ။ ေလာက၌ ဓမၼသညာ၃၃သည္ခ်စ္ခင္ဖြယ္ သာယာဖြယ္ သေဘာျဖစ္၏၊ ထိုတဏွာသည္ ျဖစ္သည္ရွိေသာ္ ဤဓမၼသညာ၌ ျဖစ္၏။ တည္သည္ရွိေသာ္ ဤဓမၼသညာ၌ တည္၏။

ေလာက၌ ႐ူပသေၪၥတနာ၃၄သည္။ပ။ ေလာက၌ သဒၵသေၪၥတနာ၃၅သည္။ပ။ ေလာက၌ဂႏၶသေၪၥတနာ၃၆သည္။ပ။ ေလာက၌ ရသသေၪၥတနာ၃၇သည္။ပ။ ေလာက၌ ေဖာ႒ဗၺသေၪၥတနာ၃၈သည္။ပ။ ေလာက၌ ဓမၼသေၪၥတနာ၃၉သည္ ခ်စ္ခင္ဖြယ္သာယာဖြယ္သေဘာ ျဖစ္၏၊ ထိုတဏွာသည္ျဖစ္သည္ရွိေသာ္ ဤဓမၼ သေၪၥတနာ၌ ျဖစ္၏။ တည္သည္ရွိေသာ္ ဤဓမၼသေၪၥတနာ၌ တည္၏။

ေလာက၌ ႐ူပတဏွာ၄ဝသည္။ပ။ ေလာက၌ သဒၵတဏွာသည္။ပ။ ေလာက၌ ဂႏၶတဏွာသည္။ပ။ ေလာက၌ ရသတဏွာသည္။ပ။ ေလာက၌ ေဖာ႒ဗၺတဏွာသည္။ပ။ ေလာက၌ ဓမၼတဏွာသည္ခ်စ္ခင္ဖြယ္ သာယာဖြယ္ သေဘာျဖစ္၏၊ ထိုတဏွာသည္ ျဖစ္သည္ရွိေသာ္ ဤဓမၼတဏွာ၌ ျဖစ္၏။ တည္သည္ရွိေသာ္ ဤဓမၼတဏွာ၌ တည္၏။

ေလာက၌ ႐ူပဝိတက္၄၁သည္။ပ။ ေလာက၌ သဒၵဝိတက္သည္။ပ။ ေလာက၌ ဂႏၶဝိတက္သည္။ပ။ ေလာက၌ ရသဝိတက္သည္။ပ။ ေလာက၌ ေဖာ႒ဗၺဝိတက္သည္။ပ။ ေလာက၌ ဓမၼဝိတက္သည့္ခ်စ္ခင္ဖြယ္ သာယာဖြယ္ သေဘာျဖစ္၏၊ ထိုတပ္မက္ျခင္း 'တဏွာ' သည္ ျဖစ္သည္ရွိေသာ္ ဤဓမၼဝိတက္၌ျဖစ္၏။ တည္သည္ရွိေသာ္ ဤဓမၼဝိတက္၌ တည္၏။

ေလာက၌ ႐ူပဝိစာရ၄၂သည္။ပ။ ေလာက၌ သဒၵဝိစာရသည္။ပ။ ေလာက၌ ဂႏၶဝိစာရသည္။ပ။ ေလာက၌ ရသဝိစာရသည္။ပ။ ေလာက၌ ေဖာ႒ဗၺဝိစာရသည္။ပ။ ေလာက၌ ဓမၼဝိစာရသည္ ခ်စ္ခင္ဖြယ္သာယာဖြယ္ သေဘာျဖစ္၏၊ ထိုတဏွာသည္ ျဖစ္သည္ရွိေသာ္ ဤဓမၼဝိစာရ၌ ျဖစ္၏။ တည္သည္ရွိေသာ္ဤဓမၼဝိစာရ၌ တည္၏။

ရဟန္းတို႔ ဤတရားသေဘာကို အရိယာတို႔ သိအပ္ေသာ ဒုကၡသမုဒယအရိယသစၥာ၄၃ဟူ၍ ဆိုအပ္ ၏။

၁။ တပ္မက္ျခင္း

၂။ ကာမဘံု၌ တပ္မက္ျခင္း

၃။ ႐ူပအ႐ူပဘံုတို႔၌ တပ္မက္ျခင္း

၄။ ဥေစၧဒဒိ႒ိႏွင့္တကြျဖစ္ေသာ တပ္မက္ျခင္း

၅။ အဆင္း

၆။ အသံ

၇။ အနံ

၈။ အရသာ

၉။ အေတြ႕အထိ

၁ဝ။ မ်က္စိ၌မွီေသာစိတ္

၁၁။ နား၌မွီေသာစိတ္

၁၂။ ႏွာေခါင္း၌မွီေသာစိတ္

၁၃။ လွ်ာ၌မွီေသာစိတ္

၁၄။ ကိုယ္၌မွီေသာစိတ္

၁၅။ မေနာ၌မွီေသာစိတ္

၁၆။ မ်က္စိအေတြ႕

၁၇။ နားအေတြ႕

၁၈။ ႏွာေခါင္းအေတြ႕

၁၉။ လွ်ာအေတြ႕

၂ဝ။ ကိုယ္အေတြ႕

၂၁။ မေနာအေတြ႕

၂၂။ မ်က္စိအေတြ႕ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ခံစားျခင္း

၂၃။ နားအေတြ႕ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ခံစားျခင္း

၂၄။ ႏွာေခါင္းအေတြ႕ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ခံစားျခင္း

၂၅။ လွ်ာအေတြ႕ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ခံစားျခင္း

၂၆။ ကိုယ္အေတြ႕ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ခံစားျခင္း

၂၇။ မေနာအေတြ႕ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ခံစားျခင္း

၂၈။ ႐ူပါ႐ံု၌ မွတ္သားျခင္း

၂၉။ သဒၵါ႐ံု၌ မွတ္သားျခင္း

၃ဝ။ ဂႏၶာ႐ံု၌ မွတ္သားျခင္း

၃၁။ ရသာ႐ံု၌ မွတ္သားျခင္း

၃၂။ ေဖာ႒ဗၺာ႐ံု၌ မွတ္သားျခင္း

၃၃။ ဓမၼာ႐ံု၌ မွတ္သားျခင္း

၃၄။ ႐ူပါ႐ံု၌ ေစ့ေဆာ္ျခင္း

၃၅။ သဒၵါ႐ံု၌ ေစ့ေဆာ္ျခင္း

၃၆။ ဂႏၶာ႐ံု၌ ေစ့ေဆာ္ျခင္း

၃၇။ ရသာ႐ံု၌ ေစ့ေဆာ္ျခင္း

၃၈။ ေဖာ႒ဗၺာ႐ံု၌ ေစ့ေဆာ္ျခင္း

၃၉။ ဓမၼာ႐ံု၌ ေစ့ေဆာ္ျခင္း

၄ဝ။ ႐ူပါ႐ံု၌ တပ္မက္ျခင္း

၄၁။ ႐ူပါ႐ံု၌ ၾကံစည္ျခင္း

၄၂။ ႐ူပါ႐ံု၌ သံုးသပ္ဆင္ျခင္ျခင္း

၄၃။ ဆင္းရဲျဖစ္ေၾကာင္း အရိယာတို႔ သိအပ္ေသာ အမွန္တရား

ဒုကၡနိေရာဓ အရိယသစၥာ

၄ဝ၁။ ရဟန္းတို႔ ဒုကၡနိေရာဓအရိယသစၥာသည္ အဘယ္နည္း။ ထိုတဏွာ၏သာလွ်င္ အႂကြင္းမရွိ့ကင္းခ်ဳပ္ရာ, တဏွာကို စြန္႔ရာ, တဏွာကို ေဝးစြာ စြန္႔ရာ, တဏွာမွ လြတ္ေျမာက္ရာ, တဏွာျဖင့္မကပ္ ၿငိရာ (နိဗၺာန္) တည္း။

ရဟန္းတို႔ ထိုတဏွာကို ပယ္အပ္သည္ရွိေသာ္ အဘယ္၌ ပယ္အပ္သနည္း၊ ခ်ဳပ္သည္ရွိေသာ္ အဘယ္၌ခ်ဳပ္သနည္း၊ ေလာက၌ ခ်စ္ခင္ဖြယ္ သာယာဖြယ္ သေဘာသည္ (ရွိ၏)၊ ထိုတဏွာကို ပယ္အပ္သည္ရွိေသာ္ ဤခ်စ္ခင္ဖြယ္သာယာဖြယ္သေဘာ၌ ပယ္အပ္၏၊ ခ်ဳပ္သည္ရွိေသာ္ ဤခ်စ္ခင္ဖြယ္သာယာဖြယ္သေဘာ၌ ခ်ဳပ္၏။

ေလာက၌ ခ်စ္ခင္ဖြယ္သာယာဖြယ္သေဘာသည္ အဘယ္နည္း။ ေလာက၌ မ်က္စိသည္ ခ်စ္ခင္ဖြယ္သာယာဖြယ္သေဘာ ျဖစ္၏၊ ထိုတဏွာကို ပယ္အပ္သည္ရွိေသာ္ ဤမ်က္စိ၌ ပယ္အပ္၏။ ခ်ဳပ္သည္ရွိေသာ္ ဤမ်က္စိ၌ ခ်ဳပ္၏။ ေလာက၌ နားသည္။ပ။ ေလာက၌ ႏွာေခါင္းသည္။ပ။ ေလာက၌ လွ်ာသည္။ပ။ ေလာက၌ ကိုယ္သည္။ပ။ ေလာက၌ စိတ္သည္ ခ်စ္ခင္ဖြယ္သာယာဖြယ္သေဘာ ျဖစ္၏၊ ထိုတဏွာသည္ ပယ္အပ္သည္ရွိေသာ္ ဤစိတ္၌ ပယ္အပ္၏၊ ခ်ဳပ္သည္ရွိေသာ္ ဤစိတ္၌ ခ်ဳပ္၏။

ေလာက၌ ႐ူပါ႐ံုတို႔သည္။ ေလာက၌ သဒၵါ႐ံုတို႔သည္။ ေလာက၌ ဂႏၶာ႐ံုတို႔သည္။ ေလာက၌ရသာ႐ံုတို႔သည္။ ေလာက၌ ေဖာ႒ဗၺာ႐ံုတို႔သည္။ ေလာက၌ ဓမၼာ႐ံုတို႔သည္ ခ်စ္ခင္ဖြယ္သာယာဖြယ္သေဘာ ျဖစ္၏၊ ထိုတဏွာကို ပယ္အပ္သည္ရွိေသာ္ ဤဓမၼာ႐ုံတို႔၌ ပယ္အပ္၏၊ ခ်ဳပ္သည္ရွိေသာ္ ဤဓမၼာ႐ုံတို႔၌ ခ်ဳပ္၏။

ေလာက၌ စကၡဳဝိညာဏ္သည္။ ေလာက၌ ေသာတဝိညာဏ္သည္။ ေလာက၌ ဃာနဝိညာဏ္သည္။ ေလာက၌ ဇိဝွါဝိညာဏ္သည္။ ေလာက၌ ကာယဝိညာဏ္သည္။ ေလာက၌ မေနာဝိညာဏ္သည္ ခ်စ္ခင္ဖြယ္ သာယာဖြယ္သေဘာ ျဖစ္၏၊ ထိုတဏွာကို ပယ္အပ္သည္ရွိေသာ္ ဤမေနာဝိညာဏ္၌ ပယ္အပ္၏၊ ခ်ဳပ္သည္ရွိေသာ္ ဤမေနာဝိညာဏ္၌ ခ်ဳပ္၏။

ေလာက၌ စကၡဳသမၹႆသည္။ ေလာက၌ ေသာတသမၹႆသည္။ ေလာက၌ ဃာနသမၹႆသည္။ ေလာက၌ ဇိဝွါသမၹႆသည္။ ေလာက၌ ကာယသမၹႆသည္။ ေလာက၌ မေနာသမၹႆသည္ခ်စ္ခင္ဖြယ္ သာယာဖြယ္သေဘာ ျဖစ္၏၊ ထိုတဏွာကို ပယ္အပ္သည္ရွိေသာ္ ဤမေနာသမၹႆ၌ပယ္အပ္၏၊ ခ်ဳပ္ သည္ရွိေသာ္ ဤ (မေနာသမၹႆ) ၌ ခ်ဳပ္၏။

ေလာက၌ စကၡဳသမၹႆဇာေဝဒနာသည္။ ေလာက၌ ေသာတသမၹႆဇာေဝဒနာသည္။ ေလာက၌ဃာနသမၹႆဇာေဝဒနာသည္။ ေလာက၌ ဇိဝွါသမၹႆဇာေဝဒနာသည္။ ေလာက၌ ကာယသမၹႆဇာေဝဒနာသည္။ ေလာက၌ မေနာသမၹႆဇာေဝဒနာသည္ ခ်စ္ခင္ဖြယ္သာယာဖြယ္သေဘာ ျဖစ္၏၊ ထိုတဏွာကို ပယ္အပ္သည္ရွိေသာ္ ဤမေနာသမၹႆဇာေဝဒနာ၌ ပယ္အပ္၏၊ ခ်ဳပ္သည္ရွိေသာ္ ဤမေနာသမၹႆဇာေဝဒနာ၌ ခ်ဳပ္၏။

ေလာက၌ ႐ူပသညာသည္။ ေလာက၌ သဒၵသညာသည္။ ေလာက၌ ဂႏၶသညာသည္။ ေလာက၌ရသသညာသည္။ ေလာက၌ ေဖာ႒ဗၺသညာသည္။ ေလာက၌ ဓမၼသညာသည္ ခ်စ္ခင္ဖြယ္သာယာဖြယ္သေဘာ ျဖစ္၏၊ ထိုတဏွာကို ပယ္အပ္သည္ရွိေသာ္ ဤဓမၼသညာ၌ ပယ္အပ္၏၊ ခ်ဳပ္သည္ရွိေသာ္ဤဓမၼသညာ၌ ခ်ဳပ္၏။

ေလာက၌ ႐ူပသေၪၥတနာသည္။ ေလာက၌ သဒၵသေၪၥတနာသည္။ ေလာက၌ ဂႏၶသေၪၥတနာသည္။ ေလာက၌ ရသသေၪၥတနာသည္။ ေလာက၌ ေဖာ႒ဗၺသေၪၥတနာသည္။ ေလာက၌ ဓမၼသေၪၥတနာသည္ခ်စ္ခင္ ဖြယ္သာယာဖြယ္သေဘာ ျဖစ္၏၊ ထိုတဏွာကို ပယ္အပ္သည္ရွိေသာ္ ဤဓမၼသေၪၥတနာ၌ ပယ္အပ္၏၊ ခ်ဳပ္သည္ရွိေသာ္ ဤဓမၼသေၪၥတနာ၌ ခ်ဳပ္၏။

ေလာက၌ ႐ူပတဏွာသည္။ ေလာက၌ သဒၵတဏွာသည္။ ေလာက၌ ဂႏၶတဏွာသည္။ ေလာက၌ရသတဏွာသည္။ ေလာက၌ ေဖာ႒ဗၺတဏွာသည္။ ေလာက၌ ဓမၼတဏွာသည္ ခ်စ္ခင္ဖြယ္သာယာဖြယ့္သေဘာ ျဖစ္၏၊ ထိုတဏွာကို ပယ္အပ္သည္ရွိေသာ္ ဤဓမၼတဏွာ၌ ပယ္အပ္၏၊ ခ်ဳပ္သည္ရွိေသာ္ ဤဓမၼတဏွာ၌ ခ်ဳပ္၏။

ေလာက၌ ႐ူပဝိတက္သည္။ ေလာက၌ သဒၵဝိတက္သည္။ ေလာက၌ ဂႏၶဝိတက္သည္။ ေလာက၌ရသဝိတက္သည္။ ေလာက၌ ေဖာ႒ဗၺဝိတက္သည္။ ေလာက၌ ဓမၼဝိတက္သည္ ခ်စ္ခင္ဖြယ္သာယာဖြယ္သေဘာ ျဖစ္၏၊ ထိုတဏွာကို ပယ္အပ္သည္ရွိေသာ္ ဤဓမၼဝိတက္၌ ပယ္အပ္၏၊ ခ်ဳပ္သည္ရွိေသာ္ ဤဓမၼဝိတက္၌ ခ်ဳပ္၏။

ေလာက၌ ႐ူပဝိစာရသည္။ ေလာက၌ သဒၵဝိစာရသည္။ ေလာက၌ ဂႏၶဝိစာရသည္။ ေလာက၌ရသ ဝိစာရသည္။ ေလာက၌ ေဖာ႒ဗၺဝိစာရသည္။ ေလာက၌ ဓမၼဝိစာရသည္ ခ်စ္ခင္ဖြယ္ သာယာဖြယ္သေဘာ ျဖစ္၏၊ ထိုတဏွာကို ပယ္အပ္သည္ရွိေသာ္ ဤဓမၼဝိစာရ၌ ပယ္အပ္၏။ ခ်ဳပ္သည္ရွိေသာ္ ဤဓမၼဝိစာရ၌ ခ်ဳပ္၏။

ရဟန္းတို႔ ဤတရားသေဘာကို ဒုကၡနိေရာဓအရိယသစၥာ၁ဟူ၍ ဆိုအပ္၏။

၁။ ဒုကၡ၏ခ်ဳပ္ရာ အရိယာတို႔ သိအပ္ေသာ အမွန္တရား

ဒုကၡနိေရာဓဂါမိနီပဋိပဒါ အရိယသစၥာ

၄ဝ၂။ ရဟန္းတို႔ ဒုကၡနိေရာဓဂါမိနီပဋိပဒါအရိယသစၥာ၁သည္ အဘယ္နည္း။ ျမတ္ေသာ အဂၤါရွစ္ပါးရွိေသာ ဤမဂ္အက်င့္လမ္းတည္း။ ဤမဂ္အက်င့္လမ္းတို႔သည္ အဘယ္တို႔နည္း။ သမၼာဒိ႒ိ၂သမၼာသကၤပၸ၃ သမၼာဝါစာ၄ သမၼာကမၼႏၲ၅ သမၼာအာဇီဝ၆ သမၼာဝါယာမ၇ သမၼာသတိ၈ သမၼာသမာဓိ၉တို႔ေပတည္း။

ရဟန္းတို႕ သမၼာဒိ႒ိသည္ အဘယ္နည္း။

ဒုကၡ၌ သိျမင္ျခင္း၊ ဒုကၡ၏ ျဖစ္ေၾကာင္း၌ သိျမင္ျခင္း၊ ဒုကၡ၏ ခ်ဳပ္ရာ (နိဗၺာန္) ၌ သိျမင္ျခင္း၊ ဒုကၡ၏ခ်ဳပ္ရာ နိဗၺာန္သို႔ ေရာက္ေၾကာင္းအက်င့္၌ သိျမင္ျခင္းတည္း။ ရဟန္းတို႔ ဤ (သိျမင္ျခင္း) ကိုမွန္စြာသိျမင္ျခင္း 'သမၼာဒိ႒ိ' ဟူ၍ ဆိုအပ္၏။

ရဟန္းတို႔ သမၼာသကၤပၸသည္ အဘယ္နည္း။

(ကာမအာ႐ံုမွ) လြတ္ကင္းေသာ ၾကံစည္ျခင္း၊ ဖ်က္ဆီးျခင္းမွ လြတ္ကင္းေသာ ၾကံစည္ျခင္း၊ ၫႇဥ္းဆဲျခင္းမွ လြတ္ကင္းေသာ ၾကံစည္ျခင္းတည္း။ ရဟန္းတို႔ ဤ (ၾကံျခင္း) ကို မွန္စြာၾကံျခင္း 'သမၼာသကၤပၸ' ဟူ၍ ဆိုအပ္၏။

ရဟန္းတို႕ သမၼာဝါစာသည္ အဘယ္နည္း။

မဟုတ္မမွန္ေျပာျခင္းမွ ၾကဥ္ေရွာင္ျခင္း၊ ကုန္းစကားမွ ၾကဥ္ေရွာင္ျခင္း၊ ႐ုန္႔ၾကမ္းေသာ စကားမွၾကဥ္ေရွာင္ျခင္း၊ ၿပိန္ဖ်င္းေသာ စကားမွ ၾကဥ္ေရွာင္ျခင္းတည္း။ ရဟန္းတို႔ ဤၾကဥ္ေရွာင္ျခင္းကို မွန္စြာေျပာဆိုျခင္း 'သမၼာဝါစာ' ဟူ၍ ဆိုအပ္၏။

ရဟန္းတို႕ သမၼာကမၼ ႏၲသည္ အဘယ္နည္း။

အသက္ကို သတ္ျခင္းမွ ၾကဥ္ေရွာင္ျခင္း၊ မေပးသည္ကို ယူျခင္းမွ ၾကဥ္ေရွာင္ျခင္း၊ ကာမဂုဏ္တို႔၌မွားယြင္းစြာ က်င့္ျခင္းမွ ၾကဥ္ေရွာင္ျခင္းတည္း။ ရဟန္းတို႔ ဤ (ၾကဥ္ေရွာင္ျခင္း) ကို မွန္စြာျပဳလုပ္ျခင္း 'သမၼာကမၼႏ' ၱ ဟူ၍ ဆိုအပ္၏။

ရဟန္းတို႕ သမၼာအာဇီဝသည္ အဘယ္နည္း။

ရဟန္းတို႔ ဤသာသနာေတာ္၌ အရိယာျဖစ္ေသာ တပည့္သည္ မွားယြင္းစြာ အသက္ေမြးျခင္းကို့ပယ္စြန္႔၍ မွန္စြာ အသက္ေမြးျခင္းျဖင့္ အသက္ေမြး၏။ ရဟန္းတို႔ ဤ (အသက္ေမြးျခင္း) ကို မွန္စြာအသက္ေမြးျခင္း 'သမၼာအာဇီဝ' ဟူ၍ ဆိုအပ္၏။

ရဟန္းတို႕ သမၼာဝါယာမသည္ အဘယ္နည္း။

ရဟန္းတို႔ ဤသာသနာေတာ္၌ ရဟန္းသည္ မျဖစ္ေသးေသာ ယုတ္မာေသာ အကုသိုလ္တရားတို႔ကိုမျဖစ္ေပၚေစရန္ ဆႏၵကို ျဖစ္ေစ၏၊ အားထုတ္၏၊ လံု႕လျပဳ၏၊ စိတ္ကို ခ်ီးေျမႇာက္၏၊ ေဆာက္တည္၏။ ျဖစ္ၿပီးေသာ ယုတ္မာေသာ အကုသိုလ္တရားတို႔ကို ပယ္ရန္ ဆႏၵကို ျဖစ္ေစ၏၊ အားထုတ္၏၊ လံု႕လျပဳ၏၊ စိတ္ကို ခ်ီးေျမႇာက္၏၊ ေဆာက္တည္၏။ မျဖစ္ေသးေသာ ကုသိုလ္တရားတို႔ကို ျဖစ္ေစရန္ ဆႏၵကိုျဖစ္ေစ၏၊ အားထုတ္၏၊ လံု႕လျပဳ၏၊ စိတ္ကို ခ်ီးေျမႇာက္၏၊ ေဆာက္တည္၏။ ျဖစ္ၿပီးေသာ ကုသိုလ္တရားတို႔ကို တည္ျမဲေစရန္ မေပ်ာက္ပ်က္ေစရန္ တိုးတက္ျဖစ္ပြါးေစရန္ ျပန္႔ေျပာေစရန္ ပြါးမ်ားမႈ ျပည့္စံုေစရန္ ဆႏၵကို ျဖစ္ေစ၏၊ အားထုတ္၏၊ လံု႕လျပဳ၏၊ စိတ္ကို ခ်ီးေျမႇာက္၏၊ ေဆာက္တည္၏။ ရဟန္းတို႔ ဤ (အားထုတ္ျခင္း) ကို မွန္စြာ အားထုတ္ျခင္း 'သမၼာဝါယာမ' ဟူ၍ ဆိုအပ္၏။

ရဟန္းတို႕ သမၼာသတိသည္ အဘယ္နည္း။

ရဟန္းတို႔ ဤသာသနာေတာ္၌ ရဟန္းသည္ ျပင္းစြာ အားထုတ္ေသာ လံု႕လရွိသည္ျဖစ္၍ သမၸဇဥ္ဉာဏ္ရွိသည္ျဖစ္၍ သတိရွိသည္ျဖစ္၍ ေလာက၌ အဘိဇၩ ာ ေဒါမနႆကို ပယ္ေဖ်ာက္၍ ႐ုပ္အေပါင္း၌႐ုပ္အေပါင္းကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏၊ ျပင္းစြာ အားထုတ္ေသာ လံု႕လရွိသည္ျဖစ္၍သမၸဇဥ္ဉာဏ္ရွိသည္ျဖစ္၍ သတိရွိသည္ျဖစ္၍ ေလာက၌ အဘိဇၩ ာ ေဒါမနႆကို ပယ္ေဖ်ာက္၍ ေဝဒနာတို႔၌ ေဝဒနာတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏၊ ျပင္းစြာအားထုတ္ေသာ လံု႕လရွိသည္ျဖစ္၍သမၸဇဥ္ဉာဏ္ရွိသည္ျဖစ္၍ သတိရွိသည္ျဖစ္၍ ေလာက၌ အဘိဇၩ ာ ေဒါမနႆကို ပယ္ေဖ်ာက္၍ စိတ္၌စိတ္ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏၊ ျပင္းစြာအားထုတ္ေသာ လံု႕လရွိသည္ျဖစ္၍ သမၸဇဥ္ဉာဏ္ရွိသည္ျဖစ္၍ သတိရွိသည္ျဖစ္၍ ေလာက၌ အဘိဇၩ ာေဒါမနႆကို ပယ္ေဖ်ာက္၍သေဘာတရားတို႔၌ သေဘာတရားတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏။ ရဟန္းတို႔ဤ (ေအာက္ေမ့ျခင္း သတိ) ကို မွန္စြာေအာက္ေမ့ျခင္း 'သမၼာသတိ' ဟူ၍ ဆိုအပ္၏။

ရဟန္းတို႕ သမၼာသမာဓိသည္ အဘယ္နည္း။

ရဟန္းတို႔ ဤသာသနာေတာ္၌ ရဟန္းသည္ ကာမဂုဏ္တို႔မွ ကင္းဆိတ္၍သာလွ်င္ အကုသိုလ္တရားတို႔မွ ကင္းဆိတ္၍သာလွ်င္ ဝိတက္ႏွင့္တကြျဖစ္ေသာ ဝိစာရႏွင့္တကြျဖစ္ေသာ နီဝရဏကင္းျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည့္ ပီတိသုခရွိေသာ ပဌမစ်ာန္သို႔ ေရာက္၍ ေန၏။

ဝိတက္ ဝိစာရ ၿငိမ္းျခင္းေၾကာင့္ မိမိသႏၲာန္၌ စိတ္ကို ၾကည္လင္ေစတတ္ေသာ၊ သမာဓိကို ျဖစ္ပြါးေစတတ္ေသာ၊ ဝိတက္လည္းမရွိေသာ၊ ဝိစာရလည္းမရွိေသာ၊ သမာဓိေၾကာင့္ျဖစ္သည့္ ပီတိသုခရွိေသာဒုတိယစ်ာန္သို႔ ေရာက္၍ ေန၏။

ပီတိ၏လည္း ကင္းျခင္းေၾကာင့္ အမွ်႐ႈလ်က္ သတိရွိလ်က္ ဆင္ျခင္လ်က္ ေန၏၊ သုခကိုလည္းကိုယ္ျဖင့္ ခံစား၏၊ အၾကင္ (တတိယစ်ာန္)ေၾကာင့္ ထိုသူကို ''အမွ်႐ႈသူ သတိရွိသူ ခ်မ္းသာစြာ ေနေလ့ရွိသူ''ဟု အရိယာ (ပုဂၢိဳလ္) တို႔သည္ ခ်ီးမြမ္းေျပာဆိုကုန္၏၊ ထိုတတိယစ်ာန္သို႔ ေရာက္၍ ေန၏။

ခ်မ္းသာ ဆင္းရဲကို ပယ္ျခင္းေၾကာင့္လည္းေကာင္း ေရွးဦးကပင္ ဝမ္းသာျခင္း ႏွလံုးမသာျခင္းတို႔၏ခ်ဳပ္ႏွင့္ျခင္းေၾကာင့္လည္းေကာင္း ဆင္းရဲခ်မ္းသာ ကင္းေသာ ဥေပကၡာေၾကာင့္ျဖစ္သည့္ သတိ၏ စင္ၾကယ္ျခင္းရွိေသာ စတုတၳစ်ာန္သို႔ ေရာက္၍ ေန၏။ ရဟန္းတို႔ ဤ (သမာဓိ) ကို မွန္စြာတည္ၾကည္ျခင္း 'သမၼာသမာဓိ' ဟူ၍ ဆိုအပ္၏။ ရဟန္းတို႔ ဤတရားသေဘာကို ဒုကၡနိေရာဓဂါမိနီပဋိပဒါ အရိယသစၥာဟူ၍ဆိုအပ္၏။

၄ဝ၃။ ဤသို႔ မိမိ၏ သေဘာတရားတို႔၌မူလည္း သေဘာတရားတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ ျဖစ္၍့ေန၏၊ သူတစ္ပါး၏ သေဘာတရားတို႔၌မူလည္း သေဘာတရားတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ ျဖစ္၍ေန၏၊ မိမိသူတစ္ပါး၏ သေဘာတရားတို႔၌မူလည္း သေဘာတရားတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏၊ သေဘာတရားတို႔၌ ျဖစ္ေၾကာင္းတရားႏွင့္ ျဖစ္ျခင္းသေဘာကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍မူလည္း ေန၏၊ သေဘာတရားတို႔၌ ပ်က္ေၾကာင္းတရားႏွင့္ ပ်က္ျခင္းသေဘာကို အႀကိမ္ႀကိမ္႐ႈေလ့ရွိသည္ ျဖစ္၍မူလည္း ေန၏၊ သေဘာတရားတို႔၌ ျဖစ္ေၾကာင္း ပ်က္ေၾကာင္းတရားႏွင့္ ျဖစ္ျခင္းပ်က္ျခင္းသေဘာကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ ျဖစ္၍မူလည္း ေန၏၊ ထို႔ျပင္ ''သေဘာတရားတို႔သည္သာ လွ်င္ ရွိကုန္၏''ဟု ထိုရဟန္းအား သတိသည္ ေရွးရွဴထင္၏၊ (ထိုသတိသည္) အဆင့္ဆင့္ အသိဉာဏ္ တိုးပြါးျခင္းငွါသာ ျဖစ္၏၊ အဆင့္ဆင့္ သတိ တစ္ဖန္တိုးပြါးျခင္းငွါသာ ျဖစ္၏၊ (ထိုရဟန္းသည္ တဏွာ ဒိ႒ိတို႔ျဖင့္) မမွီမတြယ္မူ၍လည္း ေန၏၊ ေလာက၌တစ္စံုတစ္ရာကိုမွ်လည္း (ငါ့, ငါ၏ဥစၥာဟု) စြဲလည္း မစြဲလမ္း။ ရဟန္းတို႔ ဤသို႔လည္း ရဟန္းသည္အရိယသစၥာေလးပါး သေဘာတရားတို႔၌ သေဘာ တရားတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏။

သစၥာအပိုင္း ၿပီး၏။

သေဘာတရားကို ဆင္ျခင္ျခင္း ၿပီး၏။

--------

၄ဝ၄။ ရဟန္းတို႔ မည္သည့္ပုဂၢိဳလ္မဆို ဤသတိပ႒ာန္ေလးပါးတို႔ကို ခုနစ္ႏွစ္တို႔ပတ္လံုး ဤေဟာျပေသာနည္းျဖင့္ ပြါးျငားအံ့၊ ထိုပြါးေသာ ပုဂၢဳိလ္အား မ်က္ေမွာက္ဘဝ၌ပင္ အရဟတၱဖိုလ္ျဖစ္ေစဥပါဒါန္အႂကြင္းရွိေသးလွ်င္ အနာဂါမိဖိုလ္ျဖစ္ေစ ဤဖိုလ္ႏွစ္ပါးတို႔တြင္ တစ္ပါးပါးေသာ ဖိုလ္ကို (အမွန္ရေပမည္ဟု) အလိုရွိအပ္၏။

ရဟန္းတို႔ ခုနစ္ႏွစ္ကို ထားဘိဦး။ ရဟန္းတို႔ မည္သည့္ပုဂၢဳိလ္မဆို ဤသတိပ႒ာန္ေလးပါးတို႔ကိုေျခာက္ႏွစ္တို႔ပတ္လံုး ဤေဟာျပေသာ နည္းျဖင့္ ပြါးျငားအံ့။ပ။ ငါးႏွစ္တို႔ပတ္လံုး။ ေလးႏွစ္တို႔ပတ္လံုး။ သံုးႏွစ္တို႔ပတ္လံုး။ ႏွစ္ႏွစ္တို႔ပတ္လံုး။ တစ္ႏွစ္တို႔ပတ္လံုး။

ရဟန္းတို႔ တစ္ႏွစ္ကို ထားဘိဦး။ ရဟန္းတို႔ မည္သည့္ပုဂၢိဳလ္မဆို ဤသတိပ႒ာန္ေလးပါးတို႔ကိုခုနစ္လတို႔ပတ္လံုး ဤေဟာျပေသာ နည္းျဖင့္ ပြါးျငားအံ့၊ ထိုပြါးေသာ ပုဂၢဳိလ္အား မ်က္ေမွာက္ဘဝ၌ပင္အရဟတၱဖိုလ္ျဖစ္ေစ ဥပါဒါန္အႂကြင္းရွိေသးလွ်င္ အနာဂါမိဖိုလ္ျဖစ္ေစ ဤဖိုလ္ႏွစ္ပါးတို႔တြင္ တစ္ပါးပါးေသာ ဖိုလ္ကို (အမွန္ရေပမည္ဟု) အလိုရွိအပ္၏။

ရဟန္းတို႔ ခုနစ္လကို ထားဘိဦး။ ရဟန္းတို႔ မည္သည့္ပုဂၢဳိလ္မဆို ဤသတိပ႒ာန္ေလးပါးတို႔ကိုေျခာက္လတို႔ပတ္လံုး ဤေဟာျပေသာနည္းျဖင့္ ပြါးျငားအံ့။ပ။ ငါးလတို႔ပတ္လံုး။ ေလးလတို႔ပတ္လံုး။ သံုးလတို႔ပတ္လုံး။ ႏွစ္လတို႔ပတ္လံုး။ တစ္လပတ္လံုး။ လခြဲပတ္လံုး။

ရဟန္းတို႔ လခြဲကို ထားဘိဦး။ ရဟန္းတို႔ မည္သည့္ပုဂၢိဳလ္မဆို ဤသတိပ႒ာန္ေလးပါးတို႔ကိုခုနစ္ရက္ပတ္လံုး ဤေဟာျပေသာ နည္းျဖင့္ ပြါးျငားအံ့၊ ထိုပြါးေသာ ပုဂၢဳိလ္အား မ်က္ေမွာက္ဘဝ၌ပင္အရဟတၱဖိုလ္ျဖစ္ေစ ဥပါဒါန္အႂကြင္းရွိေသးလွ်င္ အနာဂါမိဖိုလ္ျဖစ္ေစ ဤဖိုလ္ႏွစ္ပါးတို႔တြင္ တစ္ပါးပါးေသာ ဖိုလ္ကို (အမွန္ရေပမည္ဟု) အလိုရွိအပ္၏။

၄ဝ၅။ ''ရဟန္းတို႔ ဤခရီးလမ္းသည္ သတၱဝါတို႔၏ စိတ္စင္ၾကယ္ရန္, စိုးရိမ္ပူပန္ျခင္း ငိုေႂကြးျခင္းတို႔ကို လြန္ေျမာက္ရန္, ကိုယ္ဆင္းရဲျခင္း စိတ္ဆင္းရဲျခင္းတို႔ ခ်ဳပ္ ၿငိမ္းရန္, အရိယမဂ္ကို ရရန္, နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳရန္ တစ္ေၾကာင္းတည္းေသာ ခရီးလမ္းျဖစ္၏၊ ယင္းသည့္ ခရီးလမ္းကား ဤသတိပ႒ာန္ေလးပါးတို႔ပင္တည္း''ဟု ဤသို႔ အၾကင္သတိပ႒ာန္တရား ေၾကညာခ်က္ကို ငါဆိုခဲ့၏၊ ဤေၾကညာခ်က္ကို ဤ (အက်ဳိးႏွစ္ပါးတို႔တြင္ တစ္ပါးပါး အမွန္ရရွိႏိုင္ျခင္း) ကို ရည္ရြယ္၍ ဆို၏ဟု ျမတ္စြာဘုရားသည္ ဤတရားေတာ္ကို ေဟာေတာ္မူ၏။ ထိုရဟန္းတို႔သည္ ျမတ္စြာဘုရားေဟာေတာ္မူေသာ တရားေတာ္ကို ႏွစ္လိုကုန္သည္ျဖစ္၍ ဝမ္းေျမာက္စြာ ခံယူၾကေလကုန္သတည္း။

ကိုးခုေျမာက္ မဟာသတိပ႒ာနသုတ္ ၿပီး၏။

၁။ ဆင္းရဲခ်ဳပ္ရာသို႔ ေရာက္ေၾကာင္း အက်င့္ဟူေသာ အရိယာတို႔ သိအပ္ေသာ အမွန္တရား

၂။ မွန္စြာသိျမင္ျခင္း

၃။ မွန္စြာၾကံျခင္း

၄။ မွန္စြာေျပာဆိုျခင္း

၅။ မွန္စြာျပဳလုပ္ျခင္း

၆။ မွန္စြာအသက္ေမြးျခင္း

၇။ မွန္စြာအားထုတ္ျခင္း

၈။ မွန္စြာေအာက္ေမ့ျခင္း

၉။ မွန္စြာတည္ၾကည္ျခင္း

ပိဋကတ္သံုးပံုျမန္မာျပန္မွ